Heverlee, 19 februari 2012, 11u

Terug thuis na een lange en vermoeiende dag.

Gisteren uiteindelijk na 8 controles op het vliegtuig geraakt voor een lange vlucht met weinig slaap. Maar al bij al is het vlot verlopen.  Het was deze morgen dan ook een aangenaam weerzien op de luchthaven!
Na een lekker gezellig ontbijt samen, heb ik net nog eens mijn haren geknipt - naar mijn normen waren ze al veel te lang - en een warm bad genomen. Zaaaaaaaaaaaaalig. En nu een rustige zondag.

Ik vond het alvast leuk dat er weer heel wat mensen mee de blog gevolgd hebben.  Het blijft een ongelofelijke ervaring, soms zeer confronterend, maar het heeft me ook weer zoveel 'rijker' gemaakt.

En wees gerust. Er zullen zeker nog vervolgen komen.

Heel veel groeten,

Kris

Kinshasa luchthaven, 18 februari 2012, 18u30

Deze morgen zijn we, jawel zoals afgesproken, om half negen vertrokken naar Kinshasa voor een rit van 3,5u op 120 km. Het was ontzettend druk: veel vrachtwagens die ofwel de berg niet opraken (tegen 10km/h) of vrachtwagens in panne… En eens Kinshasa binnen, staat gewoon alles stil zodat je sneller te voet bent dan met de auto. Tenminste als je niet vergast wordt door de uitlaatgassen, want van een roetfilter hebben ze hier nog niet gehoord.

We zijn eerst nog even gestopt op een marktje waar je wat Congolese spullen kan kopen, best na wat onderhandeling… Nadien zijn we onze bagage gaan inchecken. Hier moet dit immers op voorhand gebeuren.  En moest je je afvragen waarom? Omdat dit hier bijna 1,5 uur in beslag kan nemen… Ondertussen is het al bijna 14u als Gonda, Jean-Marie en ik  samen met Zuster Wevine en Complet iets gaan eten.  Een zeer goed restaurantje waar ze zeer lekkere antilope hebben.  Prof Dewever is ondertussen op stap met een kennis van hem die in Kinshasa woont.  Tegen 16 u worden we vervolgens afgezet bij de broeders Capucijnen waar we ons nog even kunnen voorbereiden op de temperatuurshock.  Aeroshuttle, een taxibedrijfje brengt ons immers iets later naar de luchthaven. En dit moet zeker op tijd gebeuren, want vanaf 17u staat alles stil op weg naar de luchthaven. Dus we spelen liever op safe.

Onderweg vertelt Prof De wever ons nog enkele weetjes… Blijkbaar zijn de twee belangrijkste vooruitgangen van de Congolezen de GSM en de plastiek stoelen die je hier met hopen ziet… Een ander weetje dat hij daarstraks gehoord had: het toppunt van de armoede in Kinshasa: mensen die blijkbaar de stenen van de riool afbreken om in stukjes te kappen en zo verder te verkopen… Je houdt het niet voor mogelijk!

Eenmaal aangekomen op de luchthaven, laten we ons al inchecken. Maar gezien we nog veeeeeel te vroeg zijn besluiten we toch nog maar even iets te gaan drinken boven in de bar met uitzicht op de luchthaven en de Congostroom. Dus terug naar buiten… Het is er inderdaad goed, buiten dat je omver valt van de prijzen en je elkaar soms moeilijk verstaat van de vliegtuigen die landen en opstijgen.  De tijd kruipt voorbij als we om halfacht terug gaan om in te checken.  Opnieuw door dezelfde twee controles die we al gepasseerd waren. En nadien controle nr 3, 4, 5 en jawel 6.  En straks voor we het vliegtuig opstappen is er nog controle 7! Het zal wel veilig zijn zeker?

Bovendien blijft het me toch verbazen wat je zoal tegenkomt onderweg, zelfs na twee weken Congo… Je moet je het volgende maar eens voorstellen in België…  Veel dingen zijn eigenlijk gewoon overbodig bij ons!

·         Je gaat naar ikea en in plaats van een aanhangwagen mee te nemen, bind je zowel je zetels als je kasten gewoon op je auto.  Moest je een hond hebben kan je deze misschien ook nog boven op je dak vastbinden (doen ze hier ook met de geiten).  En als je kinderen niet meer in de auto zouden kunnen, kan je ze gewoon op hun badslippers op de trekhaak laten staan of van voor op de motorkap zetten. Zolang ze zich kunnen vasthouden is het ok. En je kan gerust op deze manier 50 km/h rijden …

·         Je gaat morgen naar de winkel, maar niet die om de hoek, maar die van 20 km verder.  Toevallig is ook je auto stuk, dus ga je maar te voet… En als je terug wandelt, draag je buiten je kind op je rug ook nog even je boodschappentas op je hoofd. Je zal ’s  avonds wel slapen…

·         Als je een koffer met wieltjes hebt, kan je ervoor zorgen dat deze wieltjes niet slijten. Je draagt gewoon de koffer op je hoofd.

·         Als je een moto hebt, wees gerust. Je kan hier ook op met vier, en als het moet kan je nog iemand een tafeltje op het hoofd laten dragen.  Fileproblemen geraken zeker opgelost.

·         Een oplossing om de kosten van de Lijn te sparen: gewoon minibusjes kopen, eventueel wat ramen bijmaken door een gat te slijpen in de carrosserie, vier banken erin zetten en je kan 25 man tegelijk vervoeren.  De lijnbussen kunnen dus veel kleiner zijn en evenveel mensen vervoeren.

·         Voetgangersbruggen zijn eigenlijk niet meer nuttig. De kortste weg van punt a naar b is immers een rechte, of een beetje zigzaggend tussen de auto’s. Je kan zelfs op die manier een zes baansvak makkelijk oversteken.

·         Gevarendriehoeken zijn ook totaal overbodig: gewoon wat gras 200 m voor je in panne staat op de weg gooien, en dat werkt even goed.

·         Hoe kan je de werkloosheid oplossen? Gewoon 4 mensen laten doen wat je met één persoon ook kan doen.  Helaas moet je ze ook wel betalen, maar dat is bijzaak. En moe word je er niet van…

·         Zonnebanken zijn ook niet meer nodig.  Je moet immers niet meer bruin worden, maar je moet eerder proberen blank te worden.  De Congolese dames smeren zich daarom hier in met een speciale cortisonecrème en het werkt.  Je krijgt een beetje de kleur van Michael Jackson, tenminste toen hij nog leefde… 

En gelukt? Moest ik volgende week van die voorstellen doen, weet dat ik dan gewoon nog in  Congo zit met mijn gedachten…

Ondertussen is ons vliegtuig geland en kan het voorbereid worden voor onze vlucht. Nog twaalf uur…

Nog eenmaal ‘Congolese groeten’,

Kris

Kisantu, 17 februari 2012, 23u00

Onze missie zit erop. De twee weken zijn weer voorbij gevlogen,  maar het was een periode waarin we veel voldoening hebben gekregen.  De vooropgestelde doelstellingen zijn bereikt, er is vooruitgang merkbaar op vele vlakken, en zeker ook op het vlak van ‘le soignement des plaies’.

Ondanks de slechte nacht – ontzettend veel last gehad van mijn ogen – zijn we de laatste werkdag goed doorgekomen. Vandaag was het voor mij vooral een ‘opleidingsdag’.  Eerst hebben we met ons vieren - normaal om 8u, maar Congolese tijd dus om 8u30 -  een uiteenzetting gedaan rond samenwerking. De vergaderzaal zat goed vol.  Prof Dewever heeft eerst toegelicht hoe zijn loopbaan gelopen is en welke de belangrijke facetten waren die hij hierbij geleerd heeft.  Gonda, Jean-Marie en ik zelf hebben hier vervolgens met wat concrete voorbeelden uit onze praktijk op ingepikt.  In het begin had ik een beetje het gevoel van ‘help, dit loopt zeer moeilijk’, maar eens de interactie op gang kwam, hebben we hen toch wel enkele belangrijke boodschappen kunnen meegeven.   Een mooi verhaal wat hen heeft doen nadenken en waar ze hopelijk nog lang mee verder kunnen werken.

Ondertussen is het al 10u15 als ik uiteindelijk nog mijn verhaal rond wondzorg een tweede keer mag brengen.  Ik ben aangenaam verrast dat  buiten de vele verpleegkundigen bijna alle stafleden aanwezig zijn.  Aan de hand van zeer concrete voorbeelden uit hun dagelijkse praktijk kan ik hen motiveren om toch te proberen een aantal belangrijke veranderingen door te voeren: minder antibiotica gebruik, gebruik van het protocol en gebruik van het registratieformulier.  We leven op hoop, maar ik heb er alvast een goed gevoel bij.  Als ik nog enkele kritische vragen beantwoord heb, is het ondertussen al 11u door. Van een wondtour zal er niet veel meer in huis komen…

Nadat ik mijn PC en projector terug naar de zusters gebracht heb, is het hoog tijd om me naar chirurgie te haasten. Daar zit het jongetje met zijn brandwonden te wachten. En gelukkig, het handje ziet er al iets beter uit, al zal het toch nog wat tijd nodig hebben om te genezen.  Maar meer kunnen we niet meer doen.  Nadien heb ik nog even tijd om mijn toer te doen op alle afdelingen en de ‘goede sint’ te spelen.  Ik verdeel mijn resterende verbandmateriaal op de verschillende diensten en ga nog even langs op pediatrie om de kinderen een goededag te zeggen.  Als ik hen nog wat wafels, wat stiften en wat ballonnen geef, is het een groot feest.  De warmte die je van hen terug krijgt, doet enorm veel deugd!

Ik haast me terug naar de zusters, want om 13u komt de decaan ons – Prof Dewever, Prof Jacobs en een eenvoudige verpleegkundige (ik dus) – ophalen om te gaan eten in de jardin botanique. Ondertussen wordt 13u al snel 14u30.  Op zich komt dat wel goed uit, want dan heb ik nog even tijd om mijn koffer te maken en nog wat spullen aan de zusters te geven om verder te verdelen.  Als we uiteindelijk om iets voor drie toekomen in de jardin, zit er een hele delegatie van artsen met zelfs de rector van de universiteit ons op te wachten.  Hier zit ik dan tussen al deze grote mannen… Na het buffet, wordt besproken hoe een verdere samenwerking zou kunnen uitgebouwd worden.  Als dank krijgen we alvast een ‘prachtig congohemd van de universiteit’ en een aandenken van de universiteit.

Als we iets na half vijf bij de zusters terug toekomen, worden we nog even bij zuster Nicole verwacht. Ook hier worden we nog eens uitgebreid bedankt voor onze bijdrage, en jawel weer krijgen we een nieuw ‘congohemd’. Ik kan ondertussen al een halve kast vol en kan beginnen afwisselen… Nadien gaan Gonda en ik nog even een bezoekje brengen aan de broer van Complet, die een project heeft opgestart voor straatkinderen. Vorig jaar was ik hier ook geweest, en ik moet toegeven dat het al heel wat is uitgebreid.  Ondertussen zitten er al meer dan 200 kinderen, en elke dag komen er blijkbaar nieuwe aanvragen om in te schrijven.  We bezoek nog even een plaatselijk marktje en worden overweldigd door de vele aanbiedingen van de vele jongeren.  Gezien ook de drie Gentse studenten even mee zijn, heb ik ontzettend veel bekijks op de markt.  Één man met drie jonge en één oudere vrouw. Gelukkig dat zuster Cecile er ook nog bij is…. Er ontstaat bijna zelfs een ruzie tussen de kraampjes waar we wat kopen.

Om onze missie mooi af te ronden, hebben de zusters bij thuiskomst natuurlijk gezorgd voor een uitgebreid avondmaal met aperitief in de tuin.  Het weer is nog zalig bij een temperatuur van 28°.  Het zal zondagmorgen weer wennen zijn aan de Belgische temperatuur.  Als intermezzo tijdens het eten toon ik mijn reportage die ik gemaakt heb voor de zusters met als titel’ une mission à Kisantu, c’est quoi?’  Het wordt al snel duidelijk dat dit weer een prachtige missie is geweest met een prachtig einde. 

Ondertussen is het hoog tijd om ons bed in te kruipen, want morgen wacht ons nog een lange reisdag.  Om 9u vertrekken naar Kinshasa, koffers gaan afleveren, nog wat tijd proberen rond te krijgen om dan uiteindelijk om 22u het vliegtuig te nemen.  Als alles goed is, zullen we na een tussenlanding in Douala, zondagmorgen om iets voor 8 landen op Belgische bodem.

Terug thuis! Dat zal deugd doen! En blij dat ik mijn drie schatten terug zie.

Veel groeten en tot binnenkort,

Kris

Kisantu, 16 februari 2012, 22u00

Ook al ben ik doodop, ik probeer toch nog even de moed bijeen te rapen om even mijn blog te schrijven.  Ook al zal het niet lukken om hem vandaag nog te posten, gezien het internet is uitgevallen…   - Dus de fouten van gisteren heb ik ook nog niet kunnen verbeteren - Maar morgen staat de dag ook al overvol gepland met opleiding, bezoek aan de decaan, en de traditionele wondtour, dus dan zal er helemaal geen tijd meer zijn…

Deze morgen ben ik wakker geworden van de regen en het onweer.  Ook al is het regenseizoen, tot nu toe hebben we er nog niet veel last van gehad. Maar volgens de zusters verschuiven ook hier de seizoenen wel wat…  Regen betekent hier ook dat er wel wat mensen later op hun werk durven komen, ook al rijdt de bus (vrachtwagen) ondertussen terug.  En dat blijkt ook vandaag.  Als ik om 8u wil beginnen, is er buiten de regen nog een ander probleem. Jan van het tropisch instituut geeft vandaag les over enkele tropische ziekten en zowel verpleegkundigen als artsen zijn uitgenodigd voor deze opleiding. Op zich zeker goed dat er ruimte gecreëerd wordt voor educatie, maar natuurlijk heeft dit tot gevolg dat het ziekenhuis pas om 9u30 opstart, inclusief OKa.  Gezien ik voorlopig niets kan beginnen, ga ik ook maar naar deze interessante opleiding.

Om 9u30 doe ik een tweede poging. Ik begin mijn toer op spoedgevallen, doe even een verband mee op interne en keer vervolgens terug naar de kliniek, het privéziekenhuis dat net buiten het gewone ziekenhuis ligt.  Het is zes dagen geleden dat ik deze patiënten nog bezocht heb, en ik moet toegeven dat ik tevreden ben van de wondevoluties.  Alle wonden, buiten een diabetesvoet die waarschijnlijk zal moeten geamputeerd worden, zijn alle wonden proper en is er mooi rood granulatieweefsel te zien – ze genezen dus langzaam aan.  Op deze diensten leg ik ook nog eens het gebruik van het wonddossier uit.  Verder leer ik hen ook even wat efficiënt werken is. Op een drie kwartier zie ik 8 patiënten, wiens wonden ik ondertussen grondig reinig. De verbanden kunnen ze zelf later doen.  Vervolgens passeer ik nog even via chirurgie naar materniteit.  Hier zijn de studenten de verbanden aan het doen terwijl er in de verste verte geen verpleegkundige te bespeuren is.   Gezien hier zeer veel keizersneden gebeuren bij de jonge dametjes,  zijn er vaak ook wonden die wel eens durven open te vallen.  Samen met de studenten verzorg ik er een hele reeks om uiteindelijk ook nog wat baby’tjes te verzorgen. Als ik even later op pediatrie passeer, zie ik toevallig dat de nieuwe bedden ook nog steeds niet geïnstalleerd zijn.  Weer werk voor Jean-Marie…

Zoals gewoonlijk vliegt de tijd weer. Het is ondertussen 11u30 als ik op orthopedie toekom.  Ik moet vandaag zeker nog eens de patiënt met zijn huidtransplantatie zien. Prof Dewever en Gonda hebben immers vandaag nog een druk operatieprogramma. Alles ok met de jongeman en zijn wonden, behalve dat de registratieformulieren hier niet zijn ingevuld.  De verpleegkundige heeft ze nog niet ingevuld, maar gaat alles nadien wel doen. Ik maak hem even duidelijk dat hij best direct na de zorgen het document invult, want dat hij anders wel eens problemen zou kunnen ondervinden.  Hij belooft het te doen. We zullen zien. Zijn collega aan de andere kant van de afdeling heeft gelukkig wel alles mooi ingevuld. Het werkt dus!  Als ik op nog even passeer op chirurgie hommes, is er net een patiënt die een maand geleden met het bomen hakken in zijn hand heeft gehakt.  Zijn hand ziet er niet uit, en één vinger is nog zwarter dan zwart.  Ik maak de verpleegkundige even duidelijk dat deze man toch best zo snel mogelijk door een chirurg zou gezien worden.

Na de middag keer ik nog even terug naar het ziekenhuis voor wat praktische regelingen en het verder afwerken van de studie van Prof Dewever. Om half vier keer ik terug naar de zusters en maak ik nog even twee presentaties: één met de cartoons die Jean-Marie getekend heeft voor de staf morgenvroeg rond ‘samenwerking’, en één voor de zusters voor het afscheid morgenavond.  Het is ondertussen 21u door als ik hiermee klaar ben. Nog even een tekstje voorbereiden voor de staf morgen, zodat ik weer niet met mijn mond vol Franse tanden sta, en dan maar slapen.  Want ik heb de indruk dat ik een infectie heb opgelopen op mijn ogen. Laat ons hopen van niet...

Veel vermoeide groeten,

Kris

Kisantu, 15 februari 2012, 18u00

 Ondertussen wordt de Belgische delegatie bij de zusters groter en groter. Zondag zijn Jan Jacobs en een van zijn assistenten ons komen vervoegen, gisterenavond zijn er drie studenten uit UGent toegekomen die in de Jardin Botanique gaan mee werken. Dat maakt dat we deze morgen met 16 aan de ontbijttafel zaten. En dan was Jean-Marie er nog niet. Hij is deze morgen om 6 u al vertrokken naar Kinshasa om van alles te gaan regelen op de Belgische ambassade.  Je ziet, iedereen begint in een stroomversnelling te geraken. Gonda probeert volop het 'tellen van compressen in OKa' te introduceren en andere compressen te testen. Prof Dewever heeft vandaag een druk operatieprogramma van patiënten met fistels en ik probeer vandaag mijn registratiedocument voor wondzorg te lanceren. Al blijkt dit toch niet zo eenvoudig...



Eerste groot probleem: fotokopies nemen!  Als ik op het secretariaat toekom is blijkbaar het apparaat stuk. Na wat aandringen werkt het toch, maar is de inkt op. De inkt moet nog besteld worden en moet uit Kinshasa komen...  Nog wat aandringen en het toestel opzetten, en wat blijkt? Het werkt toch nog een beetje. Vervolgens recto-verso kopiëren: lukt niet. Weer even prullen met de schuiven, en hoera weer gelukt! Uiteindelijk na een dik uur heb ik mijn 100 kopies om vandaag te starten. Ik had ze op die tijd bijna overgeschreven.

Nog meer dan de andere dagen koers ik vandaag van de ene naar de andere afdeling met de bedoeling om het dossier op zoveel mogelijk afdelingen opgestart te krijgen. Ik begin op chirurgie hommes, vervolgens naar orthopedie, pediatrie om uiteindelijk via interne naar chirurgie femmes te geraken.  Overal licht ik het document nog eens goed toe, en laat ze het eens invullen.  Want zoals ik gisteren al zei: ze zeggen wel dat ze het begrijpen, maar als ze het dan zelf moeten doen valt er toch nog heel wat bij te sturen.  En dan ineens hebben ze geen pen meer om het in te vullen. Ze weten dat ik makkelijk pennen uitdeel en daar zijn ze verzot op. Dus als dat hen kan motiveren, graag. Enfin, we zijn vertrokken...

Als ik op chirurgie femmes toekom zijn ze bezig met enkele grote verbanden te doen.  Hulp en coaching is hier zeker welkom, zeker als iets later een kindje met een verbrande hand toekomt om te verzorgen.  Mijn brandwondenroots komt naar boven en ik besluit het kind toch maar zelf te verzorgen. Ik laat het vrijdag  terugkomen in de hoop dat ik de wonde nog wat kan verbeteren voor we vertrekken.  Ondertussen probeer ik bij de andere patiënten hier en daar nog wat antibioticatherapie op de wonden te reduceren, de therapie die sommigen toch nog altijd te graag gebruiken. Als ik even later mee de zaaltoer doe op chirurgie, blijkt dat ook hier nog een heel pak grote wonden liggen die ik nog niet heb kunnen zien: diabetesvoeten, ulcera, necrotiserende fasciitis, huidtumoren, ... Van alles wat. Wat opvalt is dat veel wonden wel proper zijn ondertussen, maar zoals eerder aangegeven dringend een huidtransplantatie nodig hebben. Materiaal hiervoor is voor mij ondertussen echt wel prioriteit één voor volgende chirurgische missies.  Dit zou de kwaliteit van de wondzorg enorm kunnen verbeteren! Ik maak hen duidelijk dat voor deze wonden ook de honingzalf zeker niet het wonderprodukt is. Hier niet, maar ook niet bij ons. Dergelijke wonden krijgen ook wij in België niet toe zonder chirurgische hulp.



Wat me wel opvalt als ik van de ene naar de andere afdeling ga, is dat het ziekenhuis veel properder is geworden. Er wordt overal grondiger gepoetst, het vuil opgeveegd en zelfs de persoon die het vuil ophaalt maakt ondertussen gebruik van een gesloten bak.  Tot vorige week gebruikte hij een open kruiwagen,  waar de helft van de tijd vanalles uitviel. En je wilt niet weten wat... Voor ik naar de zusters terugkeer ga ik nog op orthopedie en chirurgie hommes langs om te kijken hoe ze het er van af gebracht hebben met het dossier. En jawel, ze zijn goed bezig. Aan heel wat bedden hangt het document reeds op en het ziet er goed ingevuld uit. Echt leuk om zien en hopelijk weer een stap in de goede richting. 

Tijdens het middageten vertelt de zuster dat er vanmorgen in allerijl een zwangere moeder is binnengebracht. Terwijl ik fotokopies aan het nemen was, had ik inderdaad de ziekenwagen in een snelle vaart zien passeren in het ziekenhuis, iets wat hier zelden gebeurt.  Helaas is de moeder te laat doorgestuurd vanuit de centre de santé en zijn zowel moeder als kind overleden.  Leven en dood liggen hier zoveel dichter bij mekaar... Het blijft toch moeilijk om deze dingen te aanvaarden,  al moet je dit wel doen om hier te kunnen werken.
De namiddag is zoals gewoonlijk iets rustiger voor me. Eerst een deel administratie afwerken voor ik naar spoedgevallen ga om de studie van Prof Dewever verder uit te werken. Vandaar nog naar chirurgie om een vijftigtal dossiers te ontleden. Maar gelukkig lukt het nu al wat beter dan gisteren. Ondertussen neem ik ook nog even een staal 'Kibadi' voor Jan. Hij wil wel eens ontleden wat er allemaal in dit geweldige antibiotische mixgoedje zit.

Ondertussen is het weer hier weer wat warmer en laffer geworden. Tijd voor een frisse douche en hopelijk nog eens een iets rustigere avond.

Tot morgen,

Kris

Kisantu, 14 februari 2012, 18u30

  

Het wonddossier blijft nog een van mijn doelen om deze missie te introduceren... Vanmorgen maak ik nog even versie 6.  Als ik in het ziekenhuis kom, spring ik even op de bureau van Dr. Makiadi binnen om het document voor te stellen aan Dr. Makiadi en zuster Nicole.  Beiden zijn zeer enthousiast en willen het mee ondersteunen. Ze zien de voordelen ervan in:  opvolging van de wondevolutie, opvolging van wondbehandeling, grijpt de chirurg op tijd in? Het zal zeker kunnen helpen!  Als ik op orthopedie toe kom, toets ik het daar ook even bij Matete, de hoofdverpleegkundige en enkele verpleegkundigen. Ook zij zien het wel zitten, al is er natuurlijk nog een verschil tussen zeggen en doen!  Bovendien, hoe simpel het ook is gemaakt - ze moeten enkel letters en cijfers invullen want alles is gecodeerd -,  voor sommige blijft het toch chinees. En dat is niet evident voor een Congolees.

Eerste probleem van de dag op orthopedie: er is geen zalf meer te verkrijgen in de apotheek, dus keer ik maar terug naar Toussaint om te horen wat het probleem is.  Volgens zijn assistenten is hij er niet, maar zal hij straks zalf maken.  Gelukkig heeft hij nog wat Carrelzalf gemaakt zodat ik vooral de orthopedie kan verder helpen. Ik ga nog snel even langs mijn patiënt met zijn huidgreffen om de wonden te verzorgen. Ik zou immers niet willen dat dit mislukt. De typische congolese muziek galmt al door de zaal, met bijkomend nog wat discussies van de ene kant naar de andere kant van de zaal.  Ik versta er niets van, buiten 'kabila'... Een geweldige rust om in te werken!  Ik ben vandaag ook te weten gekomen dat deze jongeman hier al meer dan twee maanden ligt, en waarschijnlijk hier nog minimum twee maanden zou gelegen hebben.  In België zou normaal gezien een patiënt met zo'n wonde op een goede maand uitbehandeld kunnen zijn...

Nadien pendel ik tussen chirurgie en pediatrie.  Als ik toekom op chirurgie zit een jonge kerel het uit te schreeuwen van de pijn terwijl een verpleegkundige zijn half geamputeerde voet verzorgt. Pijn is hier echt wel een probleem.  Pijnmedicatie bij wondzorg is hier nog niet van toepassing. Op je tanden bijten is de  boodschap, al vind ik dit soms toch niet meer menswaardig...  Ondertussen keer ik even naar pediatrie om te zien af de afwezigheid van zuster Marie-Louise zich niet te hard laat voelen voor de verbandzorg.  De verpleegkundige neemt zeeeeeeeer rustig zijn tijd - ik word er hypernerveus van - maar uiteindelijk verzorgd hij de wonden wel goed en dat is natuurlijk het belangrijkste. Ondertussen kan ik vaststellen dat Jean-Marie zijn werk ook begint te renderen.  Bedden die al maanden gestationeerd stonden in bergruimtes of de container verschijnen ineens op pediatrie om oude bedden te vervangen. 

Opnieuw terug naar chirurgie - al is het maar om aan mijn kilometers te komen - want daar verwachten ze me om de jongeman met zijn uitgebreide wonden op de thorax te verzorgen.  Nog zo'n zeer pijnlijke verzorging...  Spijtig dat we hier geen huidgreffen meer kunnen leggen.  Ondertussen probeer ik ook hier de artsen en verpleegkundigen even warm te maken voor het gebruik van het wonddossier, wat wel lijkt te lukken. Terug naar pediatrie om te kijken hoe het daar verder verloopt, maar ondertussen is de verpleegkundige bezig met het laatste verband.  Ik spring nog even binnen in de speelzaal om de kinderen wat balonnen te geven.  Ik word er verwelkomt in koor 'Bonjour Monsieur Kris'.  Een leuke moment met veel lachende gezichten. Een kinderhand is hier snel gevuld.

Ondertussen is het 11 uur en blijkbaar is het vandaag een rustige dag voor verbandzorg, want ook op orthopedie zijn ze al klaar met verbanden. Door de honingzalf kunnen ze sommige verbanden twee dagen dicht laten wat natuurlijk ook tijd bespaart.  Buiten zitten wat jonge mannen 'mens erger je niet te spelen', een favoriet spel hier. Enkele patiënten willen perse met me op de foto, zodat we maar even een fotoshoot inlassen. Opletten dat ik niet te veel capsones krijg... Ik keer nog even terug naar de apotheek waar ik nu wel Toussaint aantref.  Ik maak hem duidelijk dat het verbruik wat verhoogd is tijdens mijn verblijf en hij dus zeker in actie moet schieten.   Ik keer vandaag dan maar eens op tijd terug naar de zusters en kom juist samen met de prof toe.  Tijd om nog wat te brainstormen met als gevolg 'wonddossier versie 7'.  Het komt nog in orde!

Na de middag wil Prof Dewever even met ons allen samen zitten om te brainstormen over 'leiderschap en samenwerking in Congo'. Ze hebben hem immers gevraagd om vrijdag hierover een uiteenzetting te doen voor de artsen en hoofdverpleegkundigen.  Hier leeft nog heel erg het hierarchisch leiderschap.  Samen komen we tot verschillende goede ideeën die hen vrijdag hopelijk tot nieuwe inzichten kunnen brengen. Nadien keer ik samen met Prof Dewever terug naar de dienst orthopedie om te beginnen met zijn studie. Hij wil namelijk vergelijken of de hospalisatieduur en de tijd tussen operatie en opname verkort is in vergelijking met twee jaar geleden.  We hebben meer dan drie uur nodig om 57 dossiers door te nemen!  Een kat vindt er haar jongen niet in terug, en wij nog minder...  Bovendien blijkt dat de hospitalisatieduur nog steeds erg lang is. Meer dan 100 dagen is geen uitzondering - zelfs een patiënt die  hier al 637 ligt - al moeten we ook toegeven dat er hier wel zeer veel gecompliceerde breuken zijn. Breuken die we bij ons nooit zien.  Maar wij hebben dan ook wel wat minder palmbomen om uit te vallen... Een ander probleem dat we opmerken is dat operaties vaak uitgesteld worden omdat de familie nog niet genoeg geld gevonden heeft voor het ziekenhuis te betalen. Ondertussen is het al 18 uur door eer we terug keren naar de zusters om nog wat op adem te komen.

In ieder geval, prijs je gelukkig dat je in zo'n lekker koud landje als België woont. Zo slecht is er het zeker niet!

Nog een fijne valentijn!

Kris

Kisantu, 13 februari 2012, 18u30

Onze tweede week is reeds begonnen, en gewoonlijk gaat deze nog sneller voorbij dan de eerste.  Dus dat belooft...

Deze voormiddag was alles gericht op de orthopedie.  Deze morgen heb ik eerst samen met Prof Dewever de patiënt verzorgd met zijn huidtransplantatie. De huidgreffen zagen er goed uit en lagen goed vast. En ook de donorplaats viel goed mee, al kleefde hier het verband wat meer in aangezien ze er droge compressen op gelegd hadden. Als alles mee zit zal zijn wonde binnen een tiental dagen genezen zijn, terwijl dit anders nog vlot een twee maanden zou kunnen duren.  De jongeman is 'monsieur Kris' ontzettend dankbaar. Hij beseft immers dat hij veel geluk gehad heeft dat ik zijn wonde gezien heb en voorgesteld heb aan de prof om te opereren. Helaas zijn de mesjes van de dermatoom om huidgreffen te nemen nu niet meer beschikbaar. Ik heb anders nog wel een viertal patiënten die een huidtransplantatie zouden kunnen gebruiken, maar zij hebben minder geluk.  De bedoeling van de prof en mij is wel om hier op termijn de nodige toestellen te laten voorzien voor huidtransplantaties, want dit zou voor veel patiënten een enorm verschil kunnen betekenen.

Ondertussen vragen ook de andere patiënten meer en meer naar 'monsieur Kris' om hun wonden te bekijken en indien nodig eens te verzorgen.  Dus heb ik vandaag de verpleegster die helemaal alleen stond voor een 30tal patiënten maar wat geholpen en ondertussen gecoacht. Tussen de verbanden door ben ik ook de andere twee verpleegkundigen van orthopedie nog wat gaan bijsturen, maar over het algemeen leren ze goed bij.  Er zijn al heel wat wonden die al veel properder zijn, al zijn er helaas ook nog steeds waar de etter uitstroomt... Chirurgie is hier noodzakelijk, maar dat blijft een moeilijk punt!

De verzorging verloopt deze voormiddag weer zeer vlot. En zoals gewoonlijk is het weer 13u voor ik het goed besef, dus keren we maar terug naar de zusters om te gaan eten. Ondertussen is het op spoedgevallen ook zeer hectisch geworden. Er zijn vier Chinezen binnengebracht die met een machete bewerkt zijn door enkele Congolezen na een onenigheid over winkelgoederen. De Chinezen wilden blijkbaar de goederen die niet goed waren niet terugnemen, wat ze nochtans beloofd hadden. En gezien het leven hier veel duurder geworden is doordat er een belasting van 16% is ingevoerd, was dat een druppel die de emmer deed overlopen bij enkele Congolezen.  Volgens de zusters worden zij ook gezien als aanhangers van Kabila... In ieder geval waren er enkelen goed toegetakeld en was het zelfs nodig dat er politie tussen beiden kwam.  Zo'n nieuws verspreidt zich hier zeer snel, want zelfs de Belgische ambasade informeert of het waar is dat er in Kisantu een opstand is. Maat dat is hier alles behalve. Voor ons maakt dit zeker geen verschil.  We zijn hier zeker nog heel veilig!

Na de middag heb ik samen met de prof gebrainstormd om het wonddossier nog te verbeteren. Het heeft immers geen zin om iets in te voeren als ze er de meerwaarde niet van inzien. En ik moet toegeven dat we tot een zeer goed document zijn gekomen wat hen moet helpen om de wonden beter te observeren, na te denken, maar ook hopelijk beter te verzorgen.  Al zullen we nog altijd moeten afwachten of ze dit natuurlijk op die manier gaan gebruiken. Ik stel het document in ieder geval morgen voor aan zuster Nicole en de artsen en vrijdag geef ik o.a. hierrond nog eens een les.  Je ziet, ik krijg er niet genoeg van...

Om 16u ben ik nog  met de rest naar een bijeenkomst van BTC geweest, de Belgische technische coöperatie die hier instaat voor een deel van de middelen, maar hiermee zullen stoppen in 2013. Dit betekent voor het ziekenhuis een heel verschil, en natuurlijk brengt dit ook heel wat vragen met zich mee. Ondertussen is het al 18u door, dus nog een half uurtje tijd voor te bloggen...



Nu heb ik net gedaan met eten en afwassen. Een afwas met 4 mannen waarvan twee proffen.  Het blijft iedere keer een belevenis. Het was in ieder geval een goede start van de nieuwe week. Klaar voor een nieuwe dag!  Maar eerst nog wat genieten van de rust en de koelte, al is dit nog 23°.

Tot morgen,

Kris

PS: Moesten er soms fouten in mijn blog staan, wees gerust. Ik heb een schooljuf in Leuven die dagelijks corrigeert. Dus lang duurt dat meestal niet...

Kisantu, 12 februari 2012 20u

Vandaag een rustig dagje gehouden. Ontbeten om 8u. Normaal zouden we dan om 9u30 vertrekken naar Mbanza Ngungu, een stadje een 30km verderop.  Maar zoals gewoonlijk is Complet te laat.  Complet is de chauffeur van de zusters. Hier zelf met de auto rijden is immers veel te gevaarlijk. Zeker als er een accident gebeurt. Ook al ben je niet in fout, hier ben je dat als blanke dus altijd.  Het is ook goed om weten dat je hier best wel ‘vluchtmisdrijf’ pleegt bij een ongeval, anders kan het zijn dat ze je linchen…  Redenen genoeg dus om een zwarte chauffeur te hebben.

Na een preek van zuster Wevine aan complet kunnen we om 10u15 vertrekken naar Mbanza Ngungu. Complet doet met ons een hele toer en laat ons van alle leuke plaatsen zien. Wat opvalt is dat hier wel veel mooiere en grotere huizen staan.

We bezoeken er o.a. een ander ziekenhuis, een rangeerstation met verroeste treinen en we brengen zelfs een klein bezoekje aan de gevangenis. Hier kan dat, meestal met behulp van wat geld. Corruptie is er hier alom en zeker bij de politie. De gevangenis valt eigenlijk nog wel mee.  Ontsnappen is hier volgens mij niet zo moeilijk:  de muren zijn allesbehalve hoog, enkel buiten zitten enkele politiemannen met geweren die waarschijnlijk weinig problemen hebben om te schieten.  Maar volgens de gevangenisdirecteur hebben de gevangenen het hier niet zo slecht.  Foto’s nemen is natuurlijk absoluut uit den boze…

Als we om 13u terug aankomen bij de zusters staat de traditionele kip-friet gereed. En dat smaakt!  De bedoeling is eigenlijk dat we in de namiddag ook nog iets gaan bezoeken, maar aangezien het momenteel al 30° in de schaduw is, besluiten we maar wat te siësten en het kalm aan te doen. Blijkbaar is het voor de meesten onder ons nodig.  Na de siesta maak ik met Gonda nog een wandeling door de village, altijd een leuke belevenis. Veel bekijks, honderd keer bonjour zeggen, en vooral ‘het leven zoals het is’ zien.  We gaan nog iets drinken in een plaatselijk caféetje en keren voor de donker toch maar terug.

Nu is het nog even gezellig samen zitten op het terras en ons terug klaar maken voor een nieuwe werkweek.

Tot morgen,

Kris

Kisantu, 12 februari 2012 7u15

De bedoeling was dat ik vandaag eens ging uitslapen, maar blijkbaar lukt dit hier niet zo goed. Ik ben al van 6u30 wakker, dus sta ik maar op en probeer ik mijn blog aan te vullen. Ik sta immers nog wat achter…

Vrijdag had ik nog geschreven dat het zonnig was, maar blijkbaar had ik dat niet mogen doen. Iets later is het hard gaan waaien, geonweerd en heeft het een tweetal uren gegoten. Gevolg: geen internet en geen elektriciteit.  Gelukkig was mijn pc nog opgeladen, zodat ik nog wat heb kunnen werken aan de registratiedocumenten.  Je kan tijdens de regen toch niet veel anders doen. Zelfs de prof die de zuster aan het opereren was heeft bijna 10 minuten zonder elektriciteit gezeten. Zeer vervelend, maar rustig blijven is op dat moment de boodschap. Verder hebben we vrijdag zuster Marie-Louise ook nog wat moeten verzorgen.  Voor de operatie had ze een epidurale verdoving gehad, wat hier vaak wordt gebruikt. Maar de anesthesist combineert dit ook vaak met morfine zodat de patiënt de eerste 24 uren pijnvrij is. Helaas heeft hij onvoldoende rekening gehouden dat het hier om een klein, smal, mager zustertje gaat en niet om een wat struiser gebouwde neger die meer kunnen verdragen. Gevolg: doodziek, zweten en misselijk tot en met. Ik ben ze rond 19u30 samen met Gonda gaan halen met de rolstoel en we hebben haar dan geïnstalleerd op een kamer bij de zusters.

Zaterdag hebben we pas ontbeten om 8u. Om 9u15 vertrekken we te voet naar de ‘Jardin Botanique’. Dit is een prachtige enorme tuin hier in Kisantu met prachtige bomen en bloemen.  Onderweg komen we weer van alles tegen: overvolle taxi’s, zelfs een met een lijkkist in, dames die langs de weg zitten te plassen, je houdt het niet voor mogelijk… In de jardin maken we een leuke wandeling met de prof als gids, maar blijkbaar werkt zijn ‘gps’ toch niet meer zo goed.  Op een bepaald moment moet er gekozen worden tussen links en rechts. Ik kies rechts, de prof links maar proffen spreek je niet tegen hé. Gevolg een wandeling langs de rivier tussen de hoge grassen, midden door de maniokvelden, heuvel op, heuvel af.  Ik moet toegeven dat het wel iets heeft en we ook andere prachtige dingen zien. Gelukkig zien we iets verder de heuvel met de kruisweg liggen zodat we terug op de juiste weg geraken.

Terwijl we verder wandelen komen we voorbij de plaatselijke ‘tuinbouwschool’. We worden er aangesproken en hartelijk verwelkomt door broeder Simon. Zelfs hier kennen ze me blijkbaar: ‘u bent hier vorig jaar geweest? Bent u niet de man met de honingzalf?’  Zij zijn blijkbaar de leveranciers van de honing. We  krijgen direct een rondleiding met de nodige uitleg.  Hier zitten iets meer dan 200 studenten, waarvan enkele op internaat die vandaag naast de examens ook hun kleren moeten wassen en eten maken.  Ze leren hier hoe ze verschillende planten kunnen kweken, composteren, dieren verzorgen en onderzoeken, … Echt wel knap wat ze doen.  Na een enthousiaste rondleiding van 1,5u vergezeld de broeder ons naar het restaurant in de jardin waar we eten besteld hebben.  Grappig is dat we er bediende worden door een garçon met de voornaam ‘Mundele’. ‘Mundele’ betekent hier ‘de blanken’.  De broeder vertelt er honderduit over van alles en nog wat zodat de tijd voorbij vliegt. Om 15u komt zuster Cecile ons halen, want binnen een klein uurtje moeten de prof en ik aan de faculteit zijn om les te geven.  Het is de eerste keer dat we daar les geven, maar de decaan hoopt zeker er nog een vervolg aan te breien.

Zoals gewoonlijk in Congo is alles maar half geregeld. We weten dat we om 16u aan de faculteit moeten zijn, maar waar? Als ze om15u40 ons nog niet zijn komen ophalen, besluiten we maar dat zuster Cecile ons best brengt. Ginds toegekomen is er weinig beweging te zien.  Als we even navragen, blijkt het elders door te gaan. Maar ondertussen is de decaan onderweg om ons te ontmoeten. Als hij even later arriveert, worden we ontvangen in een ‘prachtige’ oerwoudsalon –Carmen van de kampioenen zou hier echt niet in opvallen – en wordt ons iets te drinken aangeboden. We praten er wat me de decaan, die zelfs Nederlands spreekt. Hij heeft namelijk zes jaar in Leuven gewerkt en Leuven is zijn derde thuis naast Kisantu en Kinshasa. Ruim een half uur later worden we opgehaald om naar de zaal te gaan waar de lezing doorgaat. De zaal is in onze normen een veredelde stal die voor de gelegenheid vol met stoelen staat. In de zaal, waar ongeveer 150 man zit, wordt alles in goede banen geleid door een viertal hostesjes.  Normaal zouden we van 16 tot 18u spreken, maar volgens Congolese afspraken is dit dus van 17 tot ongeveer 19u.  Nadat de decaan ons heeft voorgesteld, kan om iets voor vijf eerst Prof Dewever zijn uiteenzetting doen. En na een uurtje is het aan mij.  Ondanks de stress die toch wel wat aanwezig is – niet zo zeer om voor zo’n groep te staan, maar vooral voor mijn Frans – lukt het zeer vlot.  Zij lijken toch wel een beetje onder de indruk en er komen veel vragen.   Ook de reacties nadien zijn ongelooflijk. Het is net of we filmsterren zijn: eerst krijgen we bloemen, nadien foto hier, foto daar, … Het duurt meer dan twintig minuten eer we de zaal uit geraken.

We worden vervolgens teruggebracht naar de faculteit waar de decaan ons nog een uitgebreid bedankt. Na een drankje worden we uitgenodigd aan tafel, waar ons allerlei Congolese gerechten worden aangeboden.  Ondertussen is het al 20u30 door als de decaan met zijn chauffeur ons terug naar de zusters brengt.  De decaan komt nog even mee goededag zeggen bij de zusters, dwz een goede borrel drinken.  Ik geef hem nog een vijftal boeken mbt wondzorg en voor hij doorgaat spreekt hij nog met de prof en mij af om volgende donderdag nog eens te gaan eten. Het kan niet op.

Ondanks dat ik er toch een beetje schrik voor had, was het weer een unieke ervaring.  Een mooie afsluiting van een leuke dag.

Groeten,

Kris

Kisantu, 10 februari 2012, 15u45

 
De eerste werkweek zit er voor mij op. De week is zeer snel voorbij gevlogen... Maar de vermoeidheid is ook duidelijk te voelen. Ik heb me net even een uurtje op mijn bed gelegd en het heeft deugd gedaan!

Vandaag ben ik de werkdag gestart met opleiding voor de verpleegkundigen in mijn beste Frans, wat al bij al nog goed lukte. Het lokaal zat goed vol en ze waren zeer geïnteresseerd. Er kwamen zelfs heel wat vragen achteraf.  Ook zuster Nicole was aanwezig en zij heeft mijn duidelijke boodschap om het protocol te volgen volledig mee ondersteund.  Na de opleiding kwamen er direct een aantal verpleegkundigen op me af met de vraag om enkele wonden te komen bekijken vandaag.  Mijn buikgevoel na de les - deze keer zonder diarree - was in ieder geval goed. Ik hoop dat ze volgende week op deze manier verder gaan en gebruik maken van mijn coaching indien nodig. Het heeft immers geen zin dat ik alles voor hen doe.  Ze moeten zelf het belang inzien van de goede verbandzorg en het vooral doen! Ondertussen heb ik ook een nieuwe bijnaam gekregen nl. 'le monsieur de miel'.  Blijkbaar heeft de honingzalf hier toch wel wat indruk gemaakt... En ook Prof Dewever bevestigt dat  sinds hij hier geweest is twee jaar geleden, de wondzorg enorm verbeterd is.  In ieder geval leuk om horen dat mijn inspanningen toch renderen...

Na de les heb ik vandaag nog verschillende nieuwe kleine, maar ook grotere wonden gezien in de 'clinique', hier het priveziekenhuis voor de iets beter gestelden.  Ik heb de verpleegkundigen nog eens getoond hoe ze een wonde grondig moeten reinigen en hen echt het verschil laten zien. Hopelijk kan de honingzalf nu ook beter zijn werk doen zodat we volgende week wat resultaten kunnen tonen. Nadien ben ik nog naar de materniteit geweest, waar ik enkele wonden verzorgd heb agv een keizersnede.  Het is ongelooflijk, maar het zijn nog allemaal zeer jonge meisjes. Ik schat een jaar of 14, 15, eigenlijk zelf nog kinderen met al een kleine baby.  Er is zelfs een moedertje van 18 met ondertussen al haar derde kind!



Nadien maak ik nog mijn gebruikelijke ronde langs de andere afdelingen, maar hier verloopt alles vlot.  De voormiddag is zoals gewoonlijk weer veel te kort.  Na de middag hou ik het vandaag rustig. Na mijn siesta doe ik mijn gewoonlijke boekhouding:  wondfoto's sorteren, mijn verslag aanvullen en vandaag mijn blog wat vroeger schrijven. Verder probeer ik nog wat te werken aan het registratiedocument zodat we hier volgende week ook mee kunnen starten.

Voila, moe maar voldaan sluit ik de werkweek af. Gonda en Prof Dewever zijn wel nog even bezig in OKa. Een van de zusters wil van de gelegenheid gebruik maken om zich even te laten opereren van haar liesbreuk. Maar voor mij staat het weekend net als voor jullie voor de deur, al moeten we morgenavond wel nog les geven.  Wat we voor de rest gaan doen, weet ik nog niet. Maar even op adem komen zal in ieder geval deugd doen.



Een fijn weekend gewenst vanuit het zonnige Kisantu (ca 30°C)

Kris

Kisantu, 9 februari 2012, 21u30

Net gedaan met werken... Ik probeer nog even een beetje energie te vinden om mijn blog te schrijven, want anders komt het er niet van.

Deze morgen ben ik mee met de prof les gaan geven voor de artsen van het ziekenhuis. Gelukkig moest ik vandaag nog niet te veel zelf brengen, en was het vooral logistieke ondersteuning voorzien.  Maar terwijl ik daar zat, kwam ik tot nieuwe ideeën en begon het tegelijkertijd een beetje te nijpen, nl. mijn presentatie die ik nog dringend moet maken. Morgenvroeg moet ik immers voor de verpleegkundigen les geven, en zaterdag aan de faculteit voor de artsen.  Veel uitstel is niet meer mogelijk.

Dus heb ik het vandaag maar gehouden op vooral observaties.  Ik ben eens op alle eenheden langsgeweest om te kijken hoe ze de wondzorg deden, en ik moet toegeven dat het wel meeviel. Ondertussen heb ik dan ook van de gelegenheid gebruik gemaakt om wat foto's te maken van goede punten en werkpunten om in mijn presentatie te steken. Terwijl ik op pediatrie was, liet de zuster me ook even het klasje zien. Geweldig.
De kinderen waren zeer enthousiast Frans aan het leren over 'Ma famille'. En het ging zeer vlot. Nadien moesten ze het werkwoord être vervoegen. Je ziet Tomas, ook hier moeten ze dat leren. Het was in ieder geval even een leuke verademing om de kinderen op deze manier bezig te zien.  Indien ik ze anders zie voor de verbanden, is het net iets minder leuk. Nadien ben ik toch nog maar even langsgeweest op chirurgie om de verbanden op te volgen bij de drie patiënten die ik daar opvolg. En ja, er was honingzalf en de verpleegkundige deed zeer goed zijn werk. Blijkbaar hebben mijn bemerkingen dan toch zijn effect gehad. Vervolgens was het alweer middag. Het is precies of de dagen vliegen hier voorbij.



Na de middag heb ik mij afgezonderd op het terras boven bij de zusters om te werken aan mijn presentatie. Hier is er een beetje wind en is de temperatuur draaglijk. En zo had Jean-Marie ook wat gezelschap, aangezien hij vandaag serieus ziek is geweest (koorts, diarree, bleek, ...). De typisch afrikaanse symptomen.
Om twee uur ben ik achter mijn PC gekropen en om 21u30 heb ik mijn boeltje eindelijk afgesloten. Een presentatie maken is niet zo erg, maar in het Frans een volledige presentatie in mekaar steken is andere koek. En toen de prof even mijn presentatie kwam inkijken, bleek dat mijn Frans toch nog wel wat bijsturing nodig heeft. Ik had ook niet anders verwacht.   Het zal morgen Frans zijn met veel haar op, maar dat zullen ze er moeten bijnemen. Al moet ik toegeven dat het toch al wat vlotter gaat.

Voila, een dag zonder veel speciale dingen. Dat mag ook wel eens. En nu maar mijn bed inkruipen, want om 6u zijn er terug de vogels en de zustergezangen...

Slaapwel

Kris

Kisantu, 8 februari 2012, 18u30

Gisterenavond nog heel wat afgelachen samen met de zusters, op het terras vergezeld van een whisky of een andere drank (voor mij dus een cola). Nadien heb ik  mijn dag nog even afgesloten met mijn verslag aan te vullen, zodat ik wat zicht hou op wat er gebeurt of nog moet gebeuren.

Deze morgen was het iets minder. Opgestaan met de – te verwachten – diarree, maar na een imodiumke is het ondertussen al wat beter.  Om zeker te zijn dat er geen onverwachte problemen opduiken werk ik eerst nog wat op mijn PC aan het wondzorgregistratiedocument dat ik wil proberen in te voeren… Ik stel snel vast dat de darmen ok zijn en besluit maar naar het ziekenhuis te vertrekken.  Ik kom ondertussen de prof tegen die me vraagt enkele foto’s te nemen van een patiënt met een specifiek oncologisch probleem.  Hij wil de artsen immers aan de hand van deze casus een aantal dingen bijleren, hoe ze sneller en gestructureerder te werk kunnen gaan.  Als ik iets later aankom in een klein kamertje (dat ik reeds ken van vorige missie) weet ik al hoe laat het is.  Ik tref er een oud zeer mager dametje aan vol met bobbels en een oncologisch gezwel op de voet om u tegen te zeggen.  Er zijn leukere manieren om je werkdag te beginnen.  Ik ga nog even met hem verder op patiëntenronde en stel vast hoe hij vrij snel een diagnose kan leggen bij een tweetal dames. In ieder geval zeer leerrijk.

Wanneer de prof naar OKa vertrekt, zoek ik de orthopedie op. Ik stel vast dat de verbandkarren wonder boven wonder goed georganiseerd en in orde zijn.  We zullen zien voor hoelang…  Ik begin maar mee patiënten te verzorgen in de hoop dat het zo wat sneller gaat. Ondertussen stuur ik de verpleegster wat bij, al is zij meer met haar gsm bezig dan met de zorg...  In de volle patiëntenkamer begint ze in Congolese tirade af te steken tegen haar moeder. Ongelofelijk!  Als  de patiënten verzorgd zijn, verhuis ik naar de andere zaal en probeer ook daar de twee verpleegsters wat bij te sturen.  Ze willen vaak wel, maar het blijft toch een moeilijke mentaliteit om in te werken. Al kan ik het soms ook wel begrijpen.  Het is zeker niet evident als je hier dag in dag uit moet werken…

Ondertussen word ik even via de gsm weggeroepen om twee patiënten te gaan zien op interne.  Een dametje met HIV met een kleine wonde, wat wel zal lukken met wat honingzalf. Maar de man met de diabetesvoet is er heel wat erger aan toe. Zijn voet ligt open tot op het bot. Ik adviseer de hoofdverpleegster om hem zo snel mogelijk door te sturen naar de chirurg voor waarschijnlijk een voorvoetamputatie, al heb ik de indruk dat ze het in Keulen hoort donderen. En geloof me, van hier is dat ver.

Ondertussen kom ik Toussaint tegen die me meldt dat hij terug volop zalven aan het maken is. Gelukkig maar, want het zal nodig zijn. Ik passeer nog even op pediatrie waar onder toezicht van zuster Marie-Louise alles vlot verloopt. Als ik terug op orthopedie aankom zijn ze ondertussen al goed opgeschoten in de ‘sale vatican’.  Ik help nog enkele patiënten mee verzorgen, al zakt bij de laatste quadriplege patiënt de moed me toch een beetje in mijn schoenen. Hij heeft maar liefst 11 doorligwonden en is eigenlijk een vogel voor de kat. Zeer zielig als je weet dat buiten zijn vrouw zit met een kindje van enkele maanden oud… Ondertussen is het alweer middag en passeer ik nog even via chirurgie om te zien hoe de zorg daar is verlopen.  Tot mijn verbazing stel ik vast dat de verpleegkundige de therapie bij de man met de wonde op de thorax heeft veranderd. Ik zoek hem op en maak hem zeer snel duidelijk dat dit niet kan.  Zijn excuus van gebrek aan honingzalf houdt helaas voor hem ook niet stand, want Toussain passeert net met drie potten zalf…  Het is te hopen voor hem dat het morgen in orde is.  Een beetje (veel) gefrustreerd keer ik naar de zusters om te gaan eten.

Iets later komen ook Gonda en Prof Dewever toe. Ze komen snel wat eten want ze gaan na de middag de voet van mijn patiënt op orthopedie opereren.  Weer een die geluk heeft dat we hier zijn... Ik was van plan in de namiddag aan mijn lessen te werken, maar als de prof vraagt of ik niet mee wil komen naar het OKa is mijn beslissing snel genomen. Ik help dus maar assisteren bij, ik vermoed, de eerste huidtransplantatie die hier plaatsvindt. En het is geen senicure als je niet het nodige materiaal hebt.  We zijn bijna twee uur bezig met een operatie die bij ons in minder dan een uur geklaard kan zijn. Nu alleen maar hopen dat de operatie lukt als we maandag de ‘uitpak’ doen.

Het is reeds half vijf als we terug bij de zusters toekomen. Even tijd om wat onder elkaar na te praten over de werkdag en de dingen die je tegenkomt. Al zijn er natuurlijk ook mooie zaken. Zo had Jean-Marie straks een weeskind op pediatrie gezien dat drie breuken had na een val uit een boom. Aangezien hier de familie voor de patiënt zorgt, is dit dus niet evident. Maar er zijn toch drie moeders die hem helpen bij het eten en zich over hem ontfermen…

Al bij al dus een moeilijke dag.  Ik neem nog even de tijd om mijn wondfoto’s te sorteren,  en mijn blog te schrijven.  De rest zal voor na het eten zijn, want eerst moet ik nog even het zeil van de jeep van de zuster helpen herstellen…

Tot morgen,

Kris

Kisantu, 7 februari 2012, 18u15

Vandaag een fijne werkdag gehad, ondanks de mindere start.  Geen water deze morgen, dus maar weer wassen met wat koud water uit de emmer. Al was dit voor mij een iets kleiner probleem dan voor Prof Dewever die eerst zijn haren vol shampoo had ingewreven voor hij tot de vaststelling van het water kwam...
Aangezien de trein hier 's morgens zeer traag op gang komt, vertrek ik vandaag pas om 8u naar het ziekenhuis.  Terwijl ik via spoedgevallen het ziekenhuis binnenga, maak ik maar even van de gelegenheid gebruik om te observeren of er al wat veranderingen zijn na het bezoek van Jef, de collega van spoedgevallen die enkele missies geleden hier was. En ik moet toegeven, ze maken ondertussen al gebruik van een registratiedocument om de parameters op te registreren.  Tot voor kort werd er immers niets genoteerd van de patiënten...  Vervolgens spring ik nog even bij Toussaint - de apotheker- binnen om hem het aangepaste recept van de carrelzalf te geven.

  

Om half negen kan ik gelukkig al terecht op de 'medecine interne' bij zuster Cecilia. Ze heeft een diabetespatiënt met enkele wonden die ik even moet bekijken. Al bij al valt het wel mee, propere operatiewonden die eigenlijk terug kunnen gesloten worden. Maar hier duurt dat soms wat lang, dus roep ik er even Prof Dewever bij die hem direct plant voor operatie. Zo snel kan het dus ook gaan...

Gezien de afdeling chirurgie ondertussen weer nog niet is opgestart, begin ik mijn wondtour maar op orthopedie. Ik help mee met een tiental patiënten te verzorgen met allerlei chirurgische wonden,  enkele zwaar geïnfecteerde - lees etterende - wonden, maar gelukkig ook een heel deel wonden die goed aan het genezen zijn.  Terwijl Prof Dewever me komt vragen of ik zaterdag ook les wil geven, roep ik hem maar tegelijkertijd bij de  patiënt met de wonde op de voet die ik gisteren reeds gezien heb. Ook deze patiënt wordt gepland voor huidgreffen wat zijn wondhelingstijd makkelijk 3 tot 4x kan versnellen.  Hopelijk kan hen dit tot nieuwe ideeën brengen.

Vervolgens passeer ik toch nog even op chirurgie, al is het maar om te bekijken hoe ze daar ondertussen met de wondzorg bezig zijn.  En ik moet toegeven dat ze hier zeker goed bezig zijn. Over het algemeen wordt het wondprotocol hier goed gevolgd, al wordt er af en toe weer duchtig omgesprongen met antibiotica, hier Kibadi genoemd, een of ander specifiek mengsel. Al zitten de assitenten ook wel veel tussen voor dit overmatig gebruik. Blijkbaar wordt hen dit zo aangeleerd in Kinshasa... Ondanks het feit dat ze volgens hen geen speciale wonden hebben, krijg ik toch wel wat voorgeschoteld gaande van grote weke delen letsels op de arm, afgehakte vingers, oncologische wonden en als kers op de taart nog een wonde van een halve thorax en nek groot.  Hulp is dus zeker welkom, net als enkele adviezen. De voormiddag vliegt op deze manier dan ook weer zeer snel om.

En dat is het moeilijke van mijn werk hier, nl dat de grote klemtoon op de voormiddag ligt. Al biedt dit wel wat mogelijkheden om in de namiddag aan andere dingen te werken. Zo ook vandaag... Na de middag heb ik eerst een gesprek gehad met Soeur Nicole, de 'Koen Balcaen of directie nursing van Kisantu'.  Ik bespreek met haar enkele mogelijke verbeterpunten en bekijk met haar hoe dit best wordt opgenomen.  En ze vat direct de koe bij de horens. Een van mijn bemerkingen was immer de orde en netheid van de verbandkarren op orthopedie, wat een grote ramp is. Er wordt direct met 4 personen gepoetst en alles uitgemest, niet alleen de verbandkarren maar ook het onderzoekslokaal zelf. En er worden twee propere verbandkarren samengesteld om morgen goed te starten. We zullen zien... Ik laat hen rustig verder poetsen en keer terug naar de zusters waar ik afgesproken heb met Jean-Marie om de inhoud van de container eens te inspecteren. De container is meer dan een jaar geleden gearriveerd, maar tot vandaag wordt er nog vanalles in gestockeerd: bedden, matrassen, nachtkastjes, zeep en alcoholdispensers, ... te veel om op te noemen. Bekijken wat we al kunnen laten installeren in het ziekenhuis...

Gezien Prof Dewever voorlopig nog geen druk programma heeft -door de missie van de klompvoeten die afgelopen drie weken is hier geweest, moeten er eerst nog wat andere operaties worden ingehaald - spreek ik met hem en Jean-Marie af om de bron te gaan inspecteren.  Afgelopen jaar zijn hier heel wat werken gebeurd mede dankzij Lumos en de bedoeling is om dit toch wat mee op te volgen.  Het is er een drukte van kinderen die er zich aan het wassen zijn, maar de bron zelf  wordt vrij proper gehouden.  Ondertussen is het half vijf en besluiten we nog even de plaatselijke gerestaureerde basiliek te bezoeken en om onze dag helemaal goed af te sluiten drinken we nog iets fris op een zeer plaatselijk 'terrasje' iets verderop aan het ziekenhuis.

Al bij al dus een boeiende zonnige dag. Nu nog wat eten en dan beginnen aan onze dagelijkse afwas.  Drie mannen onder toezicht van Gonda en de zusters....
Tot morgen!

Kris