Heverlee, maandag 29 april 2013

Na de gebruikelijke 8 tot 10 pascontroles zijn we zaterdag op tijd kunnen vertrekken vanuit Kinshasa. Al bij al een goede vlucht, af en toe wat turbulentie, maar voor een korte nacht.  Ook al heb ik me in allerlei posities gewrongen, ik denk dat ik maximum een drie uurtjes heb kunnen slapen. Net iets te weinig als je vanaf 9u 's morgens al weg bent. Uiteindelijk zijn we rond half zes plaatselijke tijd geland, voor ons vanuit Congo half vijf met een temperatuurverschil van rond de dertig graden...

Na alles uitgepakt te hebben - de geuren komen je tegemoet als je je koffer opendoet - heb ik nog een extra genoten van een bad met warm water, tanden nog eens goed kunnen poetsen met een elektrische tandenborstel, genoten van een gewoon glas melk, ... ja inderdaad dingen waar wij niet meer bij stil staan.  Nadien heb ik nog een communiefeest gehad van één van mijn petekinderen, dus van bijslapen is nog niet veel in huis gekomen.

Ik hoop dat jullie mee genoten hebben van de verschillende verhalen. Met gemiddeld een 40 tot 60 blogbezoekers per dag was het voor mij in ieder geval ook leuk om jullie dit mee te geven.  Op naar de volgende missie, normaal gezien volgend voorjaar.

Veel groeten en tot binnenkort!

Kris

Kinshasa, zaterdag 27 april 2013 14u30

Inderdaad, ondertussen zitten we al te wachten bij de broeders in Kinshasa om deze avond om half negen onze vlucht te hebben.  En gelukkig hebben we hier stroom en internet.  Zoals jullie zullen gemerkt en verwacht hebben was het in Kisantu anders. We hebben de laatste 24 uur geen elektriciteit gehad, noch internet, en bovendien deze morgen ook geen water gezien de pomp van de bron niet heeft kunnen werken.  Het was dus deze morgen een kattewasje met wat water uit de emmer in plaats van een frisse douche. Ik zal morgenvroeg dus goed stinken als ik van het vliegtuig stap…  Bovendien zat heel het huis vol met Congolese vrouwen en mannen van een of andere ambasade die zich hier zouden komen opfrissen en ontbijten.  Dat viel dus ook wat tegen…

Om acht uur zijn we nog een laatste keer naar het ziekenhuis geweest om het verband van het tweede geopereerde kindje uit te pakken.  Eigenlijk best spannend, al was het resultaat niet volledig zoals we gehoopt hadden.  Infectie blijft hier een groot probleem en dus ook nog een werkpunt, al vermoed ik dat we deze wonde nog wel in orde krijgen.  Dit maakt dus dat onze missie niet helemaal maar voor een groot deel geslaagd is. We hebben veel duidelijke info kunnen verzamelen en problemen aan het licht kunnen brengen, de wondzorg is nog verbeterd, de operaties verlopen goed, maar anderzijds dienen we nog te bekijken hoe we de nazorg van de huidtransplantaties nog kunnen verbeteren.  Het is toch niet allemaal zo simpel als bij ons…

Iets voor negen zijn we klaar voor de altijd vermoeiende rit naar Kinshasa.  Een lange kronkelige weg van 120km met veel obstakels. Het is als het ware een slalom tussen de auto’s in panne, de vrachtwagens die de heuvels niet op geraken, en de autowrakken die nog uitgebrand of per totale langs of op de weg liggen.  Neem er dan nog de duizenden mensen bij die langs de weg lopen en het enorme getoeter.  Ook voor een derde keer blijf je nieuwe dingen tegen komen.  Zo moet Complet opeens alles dicht gooien als een moto op zijn gemak de weg wil oversteken. Wat volgt, is een hevige Congolese discussie van bijna 10 minuten, zeker omdat de moto geen verzekering heeft.

Van CO2  vervuiling hebben ze hier ook nog niet veel gehoord, al is dit volgens Ivo wel het geval. Maar de regering heeft de maatregel moeten afschaffen wegens het grote protest van de mensen gezien ze geen geld hebben om fatsoenlijke auto’s te kopen.  En er bestaat wel een keuring, maar ook hier zijn er maten en gewichten. De auto van de zusters kreeg twee “gaatjes” voor een gebarsten voorruit en een kapot achterlicht.  Toen ze vroeg hoe de duizenden wrakken door de keuring geraakten, antwoorden ze heel simpel: “Mais ma soeur, autrement vous n’avez pas de travaille dans l’hôpital”.

Je merkt ook direct als we Kinshasa naderen. De druktes, de filles, de geuren, het vuil langs de weg, de chaos. En ook hier zijn we getuige van een ongeval. Een auto negeert de politie en draait een straat in waarbij hij ook nog een voetganger aanrijdt. Gelukkig zonder erg, maar zowel de politie als tientallen mannen lopen achter de auto aan. Hopelijk zal hij nergens moeten stoppen, want als ze hem te pakken krijgen, wil je niet weten wat ze er allemaal mee zullen doen. 

Eerst passeren we nog even langs het ziekenhuis Mama Jemo waar we nog iets moeten ophalen. Het is een ziekenhuis van 1200 bedden, gelijkaardig aan Kisantu maar veel groter.  Hier werkt ook Dr. Batalantsi, de vriend van Ivo die we net tegen het lijf lopen. Hij geeft ons even een korte rondleiding op zijn dienst heelkunde.  Grote zalen met patiënten met ernstige wonden waaronder veel oncologische wonden.  Maar qua wondzorg kunnen ze ook hier nog veel leren. Veel antibioticagebruik en van honingzalf hebben ze nog niet gehoord.

Ons grote doel van ons is dan ook om de honingzalf hopelijk binnen enkele jaren te kunnen verspreiden via Caameki, de verdeler van geneesmiddelen die samenwerkt met Europese instanties. Zo zouden we ook de centre de santés kunnen helpen, want ook daar is nog hopen werk zoals ik gisteren verteld heb.  Je ziet na Kisantu zullen we zeker nog heel wat werk blijven hebben, zeker gezien wondzorg een probleem is dat er overal is in Congo.

Nadien is het tijd om in te checken, wat verbazend vlot gaat, zeker omdat ze snel doorhebben dat we van een humanitaire missie komen.  Terwijl Ivo op stap gaat met Dr. Batalantsi gaan Liesbeth en ik iets verder eten met Complet. Het is een goed en proper restaurant waar je lekker kan eten: Antilope met pepersaus, maar ik maak ook van de gelegenheid gebruik om even krokodil te proeven. Lekker.

Na het eten brengt Complet ons naar de broeders waar we even de tijd nemen om ons op te frissen, de blog te posten – zodat jullie op de hoogte blijven – en ons missieverslag te maken.  Ik zou immers graag alles afwerken vooraleer we terug in België zijn.  En dan is het tijd voor het lange wachten, de fille naar de luchthaven en de verschillende controles.  Hopelijk is het een vlotte vlucht. Normaal landen we morgenvroeg om iets na vijf op Zaventem.

Alvast tot morgen, voor een laatste blog!

Veel Congolese groeten,

Kris

Kisantu, vrijdag 26 april 2013 22u30

Onze laatste werkdag begint met de les wondzorg, normaal gezien om 8u. Maar zoals jullie ondertussen wel al zullen door hebben, zit er om 8u nog maar 2 man. Een kwartiertje later zit de zaal wel meer dan overvol met ongeveer 60 verpleegkundigen en artsen.  En ik moet toegeven, dat het vandaag wat vlotter gaat dan gisteren.  Al doende leert men. Zelfs de vragen achteraf kan ik vlot beantwoorden, al is ook Ivo mee komen luisteren om mee te assisteren.  Ook de elektriciteit zit  mee, want nog geen vijf minuten nadat ik gedaan heb, valt de stroom weer uit.

Hierdoor ligt ook het operatieprogramma op zijn gat, zoals zuster Marie-louis zou zeggen maar dan in het West-Vloams… Dus besluiten we maar met Ivo en Christian naar de pediatrie te gaan, gezien we bij het eerste geopereerde kindje mogelijk met een infectieprobleem zitten. En helaas zijn onze vermoedens werkelijkheid.  De operatie is maar deels gelukt door de infectie. Nu maar hopen dat we de resterende huid nog kunnen redden.  Gelukkig zien de verbanden er bij de andere kinderen er nog wel ok uit. Morgenvroeg voor we vertrekken gaan we toch nog even kijken bij het tweede geopereerde kindje.

Na de pediatrie is het wat heen en weer crossen tussen de zusters en het ziekenhuis om nog een aantal zaken af te handelen die zeker vandaag nog moeten gebeuren. Terwijl Liesbeth vandaag op chirurgie gaat observeren, keer ik terug naar de operatiezaal waar Ivo en Christian ondertussen begonnen zijn met de operatie van het meisje met de contractuur aan haar voet.  Geen simpele operatie, en bovendien iets wat we bij ons nooit zien of zullen zien.  En dus weer een leermoment. Gezien halfweg de elektriciteit voor de verandering weer eens uitvalt, help ik maar assisteren met het bijschijnen dmv een zaklamp zodat we toch verder kunnen opereren.  Het is dan ook al gauw 12u door als de operatie uiteindelijk gedaan is. 

Onze brandwondenpatiënt kan voorlopig nog niet verzorgd worden, gezien er nog een andere operatie aan de gang is in de “septische zaal”. Maar aangezien we gisteren beslist hebben om onze laatste dag eens op tijd te stoppen, besluit Ivo dat het genoeg is geweest en ze het vanaf nu zelf moeten zien op te lossen.  Loslaten noemt dat, al wringt dit toch wat bij Liesbeth en mij.  Maar inderdaad, volgende week moeten ze ook zelf doen.

Na het eten keren Liesbeth en ik nog even terug naar het ziekenhuis voor een korte debriefing aan Eulalie, de directie nursing.  Ze is zeer tevreden van onze missie, en ik moet toegeven dat ook wij van onze kant tevreden terug kijken. Volgens onze kwaliteitsindex is de wondzorg op twee jaar tijd verbeterd van 20 naar 65 à 70% adequate verzorgingen.  Toch wel een grote vooruitgang, al blijven er nog wel wat verbeterpunten. Ondertussen komen ze ons ook al zoeken voor het verband van de brandwondenpatiënt, maar ook al kost het moeite, we houden de boot af.

Ondertussen is al het twee uur en is Complet op ons aan het wachten om nog een uitstap te doen met ons. Zuster Wivine heeft hem opgezadeld als gids van dienst.  En ik die dacht dat we al in de brousse waren geweest, was duidelijk fout. Want vandaag heeft Complet ons via een amper berijdbaar pad en meters hoge grassen naar het midden van een kraal gereden.  Dit is een ongelooflijk groot en mooi stuk natuur waar ze koeien houden. Helaas duikt er opeens uit het niets een hek  op waardoor we een stuk te voet verder moeten.  Hierdoor kunnen we niet tot bij de koeien geraken, maar kunnen we wel genieten van de ongelooflijk mooie natuur van Congo.  Al is het niet voor lang, want een onweer komt vrij snel onze richting uit.

Net als we terug in de auto zitten begint het te regenen. Volgend probleem: de auto draaien.  Maar gelukkig niet voor Complet.  Gelukkig heeft de jeep genoeg PK’s zodat hij hem door alles en nog wat heen weet te draaien.  Vervolgens gaan we op pad naar het groot seminarie.  Een mooie gebouw uit de jaren dertig en nog gebouwd door Belgische Jezuiten. We krijgen er een zeer uitgebreide rondleiding met de nodige uitleg. Nadien gaat het verder naar Ngeba, een dorpje 15km van Kisantu.  En ik moet toegeven dat ik nu pas echt het echte Congo leer kennen. We rijden midden door het dorpje heen, op amper berijdbare paden gevolgd door zwaaiende en roepende kinderen. 

Uiteindelijk komen we aan aan een centre de santé, een eerste hulpopvang waar verzorgingen en ongeveer 1 à 2 bevallingen per dag gebeuren. Maar de omstandigheden zijn erbarmelijk.  Een oude verroeste bevallingstafel, geen water, licht of elektriciteit, oude bedden met amper een matras,  een kotje met een wc en douche maar door gebrek aan water een kweekhok voor alles en nog wat, … Je kan het je gewoon niet voorstellen.  Maar probeer het als je weet dat de varkens, kippen en geiten voor de deur rondlopen. Probeer hier maar te overleven… Niet simpel!

Op de terugweg naar Kisantu lopen er weer heel wat mensen langs de weg naar hun “huis” of eerder hut. Maar het valt me op dat het vooral vrouwen zijn die hier alle lasten dragen. Vaak een kleine op de rug en dan nog een mand  volgeladen met vanalles en nog wat.  Terwijl de mannen meestal niets dragen, blijkbaar door de hiërarchie.  Ook in het ziekenhuis heb ik dit al vaak gezien, zelfs gisteren een vrouw met kind op de rug en een emmer met 10 liter water op haar hoofd. Probeer het thuis maar eens zonder een douche te krijgen…  De zuster vertelde dat ze zelfs een dame heeft geweten met een bak aardappelen van 40 kg op haar hoofd.  Ze moeten hier sterke nekspieren hebben.

Voor we naar de zusters terugkeren geeft Complet ons nog even wat sight-seeing in Kisantu en zoals een volleerde gids met de nodige uitleg.  Alleen zijn weg is zo ongelooflijk slecht, dat je je soms meer in een kermisattractie waant dan in een auto. We zijn dan ook blij als we rond 6 uur doorheengeschud terug aankomen bij de zusters.  Maar helaas weer zonder elektriciteit. Ik weet het, het wordt eentonig.  Maar een zeer groot probleem waar we afgelopen twee weken mee geleefd hebben en wat ik absoluut niet zal missen.

Na een lekker avondmaal is het tijd voor de koffers te pakken, al loopt dit nu wat vlotter.  Ik heb amper de helft mee te nemen van hetgene wat ik bij had.  Het enige wat ik extra meeneem, is vier potten vers gemaakte pili-pili.  De beste en pikantste van de wereld.  Al moet ik toegeven dat ik bij het nemen van mijn koffer ook een  halve meter omhoog ben gesprongen.  In het licht van mijn hoofdlamp zie ik iets bewegen op de grond. Wat blijkt, een spin met diameter ca 8 cm. Ik moet zeggen dat ik alles gedaan heb om ze uiteindelijk te vinden en dood te kloppen. Ik denk dat ik anders mijn laatste nacht helemaal geen oog had dichtgedaan.

Slaapwel, al zal het pas morgenvroeg zijn eer ik hopelijk mijn blog zal kunnen posten.

Kris

Kisantu, donderdag 25 april 22u00

Onze werkdag begint vandaag weer vroeg. Onmiddellijk na het ontbijt hebben we al ons eerste overleg met Ivo om af te spreken wie wat nog moet doen, te beginnen met het uitwerken van een kwaliteitsparameter die ons kan helpen duidelijk te maken hoe we kunnen aantonen dat de wondzorg wel degelijk vooruitgaat.  Liesbeth en ik weten dus wat doen.  Om dit mee te onderbouwen is het ook belangrijk dat we vandaag en morgen nog eens alle diensten doorlopen om te observeren hoe ze het nu op het einde van de missie ervan afbrengen.  Nadat we onze operatiepatiënten onderzocht hebben beginnen we met de observaties, ik op pediatrie en materniteit, Liesbeth op orthopedie.  Op pediatrie is de wondzorg momenteel zeer goed en doordat we al vier kinderen met grote wonden geopereerd hebben, is het aantal wondverzorgingen ook al serieus verminderd.  Een heel verschil als je de kinderen nu rustig en met zeer weinig pijn in hun bed ziet liggen. Ook de angst voor de groene pakjes is sterk afgenomen.  Over het algemeen verloopt de wondzorg op de verschillende diensten vrij goed, al blijven er natuurlijk verbeterpunten.  Maar dat is normaal.

En enige vervelende is naarmate de missie op zijn einde komt, de verpleegkundigen en patiënten ook meer beginnen vragen, gaande van je rugzak, fototoestel, geld, noem het maar op.  Net of dit in België voor niets is…  We hebben hun al duidelijk gemaakt dat indien we iedereen die onze rugzak al gevraagd heeft een stukje moeten geven, ze niets kunnen doen met dat kleine stukje.  Gelukkig kunnen ze er ook mee lachen.

Tijdens de middag geef ik de keukenhulpen nog even les “oven aansteken”.  Blijkbaar lukt het hen nog steeds niet, dus laat ik ze oefenen tot dat ze het kunnen.  Na een keertje of 6 lukt het uiteindelijk.  Van ervaringsgericht leren gesproken… Na de middag neem ik even de tijd om me een half uurtje op bed te leggen.  De warmte en vermoeidheid begint naar het einde nog meer door te wegen. En ik zou toch graag een beetje fris zijn als ik straks mijn verhaal moet doen in het Frans.  Na een hazenslaapje en een koud douchke voel ik me in ieder geval terug iets frisser .   Ik heb deze keer een lange broek en een hemd meegebracht zodat ik daar weer niet in mijn t-shirt sta zoals vorig jaar.

Om half drie komen ze ons halen, maar zoals gewoonlijk in Congo is het iets voor drie als de taxi er is.  Gezien Liesbeth en Dr. Mtweba ook meegaan, is er zelfs niet genoeg plaats in de pick-up. Voor Ivo geen probleem:  “we zullen wel met twee op de voorste zetel zitten, he Liesbeth”. Oude snoeper… maar dat zien de Congolezen toch niet zitten. Pech voor Ivo. Om drie uur beginnen zal moeilijk zijn en  als we iets later aankomen ziet de zaal al zwart van het volk. Er zit zeker 250 man, ze staan zelfs tot buiten.

Ik begin maar direct met de projectie te herorganiseren, want als ik hen liet doen zouden ze op de zijmuur gaan projecteren. Ongelooflijk. Na wat verwelkomingen mag ik beginnen met de les rond wondzorg. Nadien geeft Ivo een stukje over de plaatsing van huidgreffen en tenslotte mag ik nog afsluiten rond de nazorg van de huidgreffen.  Een mooi verhaal over de huidige missie die net een uur duurt. Nadien wordt er nog een half uur voorzien voor vragen, wat al snel uitloopt tot driekwartier. En ik ben zeer blij dat Ivo er is om mij mee te assisteren bij de vragen, want c’est pas simple en Francais…

Zoals vorige keer worden we ook nu weer uitvoerig bedankt met applaus, bloemen en een cadeau en wordt de opleiding afgesloten met een drankje. Gelukkig is er deze keer geen fotoshoot van een half uur zoals vorig jaar. Anderzijds krijg ik bij het drankje wel langs alle kanten vragen, zelfs om in Kinshasa te gaan spreken. We zullen wel zien.  Ondertussen is het vijf uur door als ze ons terugbrengen naar de zusters, nu met de bak van de pick-up volgeladen met verpleegsters en dokters die ook naar het ziekenhuis moeten.  Hier kan alles.

Voor het eten nemen we nog even met ons drie om nog een aantal documenten af te werken. En dan hopelijk wat rust.  Morgen al onze laatste werkdag die begint met om acht uur les te geven aan de verpleegkundigen van het ziekenhuis. We zullen maar zien dat we uitgeslapen zijn, al is dat momenteel niet meer zo evident.

Tot morgen,

Kris

Kisantu, woensdag 24 april 2013, 22u00

Afgelopen nacht is de regen weer met bakken uit de lucht gevallen.  Belgisch regenweer, maar met onweer en hogere temperaturen.  Veel zon hebben we eigenlijk nog niet gezien.  We zullen dus zeker niet bruin zien, als we al tijd zouden gehad hebben om de zon te zien…

Het is net alsof we hier ook in een brandwondencentrum werken.  Vandaag is het immers “brandwondendag”. De twee kindjes worden geopereerd en onze brandwondenpatiënt nemen we vandaag ook nog eens onderhanden in de operatiezaal. Maar eerst gaan we tijdens de ochtendtour  nog eens langs bij de patiënten die reeds geopereerd zijn.  Voorlopig zien de verbanden er nog ok uit, dus laat ons hopen dat alles - of toch tenminste zoveel mogelijk - lukt van de operaties.  Al is het spijtige natuurlijk dat we niet alles gaan kunnen opvolgen, gezien we zaterdag al vertrekken. Maar de zusters hebben beloofd om ons op de hoogte te houden.

Terwijl ik toch op pediatrie ben, maak ik van de gelegenheid gebruik om alle kindjes een cadeautje te geven. Even de sint spelen... Leuk om zien hoe kinderen zo blij kunnen zijn met iets kleins dat ze krijgen.  Het helpt hen even hun zinnen te verzetten.  Want iets verder worden we weer met het andere uiterste geconfronteerd: een prematuurtje van 600 g dat deze morgen overleden is.

Terwijl we naar chirurgie gaan, zien we onze “stepping sister” weer voorbijvliegen. En ja deze keer heb ik ze op foto!  Ook op chirurgie is het even fotoshoot. De verpleegkundigen willen met mij en Liesbeth op de foto,  maar de mannen natuurlijk allemaal met Liesbeth.  Langs alle kanten heeft  ze al vragen gekregen voor haar telefoonnummer en mailadres… Blanke juffrouwen zijn hier blijkbaar erg in trek, blanke mannen gelukkig minder. Maar gelukkig wordt er ook nog gewerkt op chirurgie.  Er is immers een nieuwe lading studenten geland.  En ik moet toegeven dat de verpleegkundigen hen toch wel goed zeggen hoe de wondzorg moet gebeuren. Goed om zien en horen dat onze manier van coaching geapprecieerd wordt door hen en hen ook stimuleert!

Als ik iets later in de operatiezaal toekom, zijn ze gelukkig toch al begonnen met het eerste kindje te opereren.  Zij heeft zich enkele maanden geleden verbrand en heeft nog ernstige wonden aan het hoofd en de bovenarm.  Een iets complexere operatie, zodat Ivo nog eens assisteert.  Ik moet toegeven dat ik eigenlijk hier de afgelopen dagen al heel wat heb kunnen zien en leren tijdens de operaties gaande van escharotomies, z-plasties tot de volledige plaatsing van huidgreffen.  Dingen die ik in Leuven nog niet dikwijls heb kunnen zien.

Vervolgens is het weer wachten geblazen, want eer we terug kunnen beginnen aan de verzorging van onze brandwondenpatiënt is het bijna een uur verder.  Van efficiënt werken kunnen ze toch nog veel leren…  Ondertussen is dit voor Liesbeth en mij een routinezorg geworden – zelfs in het donker door elektriciteitspanne . Maar de grote vraag is:  wat als we volgende week weg zijn?  Justin, een leergierige verpleger van chirurgie, wil ons komen helpen wat we zeker niet afslaan.  We geven hem zoveel mogelijk uitleg in de hoop dat hij het wat kan verderzetten.  Als we de functie van een wondzorgverpleegkundige hier kunnen uitbouwen – waar toch al mee ingestemd is door de directie – is dit zeker een goede kandidaat!

Als we bij de zusters komen, blijkt dat er net mensen zijn langsgekomen om nog eens een derde keer te boren naar water.   Laten we hopen dat ze deze keer meer succes hebben.  In ieder geval is na het eten mijn kaars even uit, al is er niet veel tijd voor te rusten. Ivo heeft nog een hele waslijst van dingen die we moeten doen te beginnen met onze les voor morgen af te maken. Tussen de brainstormingen en besprekingen door nog wat documenten uitwerken.  En ook de volgende dagen staat ons programma nog goed vol. Ik moet toegeven dat ik deze missie in vergelijking met de vorige missie niet veel tijd gehad heb om iets te doen in Kisantu.  Ik ben amper weggeraakt van het klooster en heb mijn PC meestal pas afgezet net voor het eten om 19u.

Ondertussen komen Dr Makiadi en Eulalie ook nog langs om ons al een cadeautje – voor mij weer een geweldig Congohemd in typische Afrikakleuren-  te geven , aangezien Gonda morgenvroeg al vertrekt. Zij moet morgen al door aangezien ze vrijdag al in België moet zijn voor Solfa evenementen.  Toen waren ze dus nog met drie… Na de avondrituelen krijgen we nog bezoek van de Monseigneur, een verplicht nummer, al zou ik veel liever op tijd mijn bed ingekropen zijn...

En net als ik dan nog snel mijn blog wil posten, hebben we wel elektriciteit maar ligt het internet weer uit. Je zou er de …. van krijgen! 

Slaapwel (met de donder op de achtergrond) en tot morgen,

Kris

Kisantu, dinsdag 23 april 2013, 20u00

Alweer een dag voorbij.  Ik heb het gevoel dat de tijd hier nog sneller voorbij gaat, of zou dit met het tragere tempo te maken hebben? Het lijkt of  we de volgende drie dagen nog zoveel moeten doen, al is er de afgelopen dagen gelukkig toch ook al heel wat gedaan.

Onze wondtour begint vandaag terug op inwendige waar we onze patiënt opvolgen met zijn brandwonde, die – hoe kan het ook anders – goed vooruitgaat met de honingzalf.  Ondertussen heeft zuster Cecilia nog een meisje met HIV met een wonde voor ons, al blijft ze zelf miskennen dat ze besmet is.  Met iets meer voorzichtigheid nemen we ook haar wonde onder handen.  Nadien trekken we naar pediatrie om de verbanden te evalueren van de kindjes die gisteren geopereerd zijn.  De verbanden zien er gelukkig nog proper uit, ruiken niet en vertonen geen tekens van infectie.   Enkel één verband van een donorplaats is wat verschoven.  Als we het verband doen van dit kind stellen we gelukkig vast dat de angst en de pijn bij de verbandwissel enorm verminderd zijn ten opzichte van de vorige dagen.  Hopelijk blijft dit zo, want als we iets later nog even een wonde van een ander kind evalueren klinkt het geschreeuw weer door merg en been.  Het  blijft toch niet evident.

Op orthopedie en chirurgie verlopen de verbanden vrij vlot. Hier en daar nog wat bijsturen, maar ze doen hun best. En af en toe blijven ze ons wel wat testen, al lukt dit natuurlijk niet meer zo vlot.  Je hoort ze dan van alles zeggen in hun eigen taal. Terwijl Liesbeth nog even op orthopedie blijft, keer ik naar de operatiezaal.  Ondertussen zien we zuster Cecilia voorbijvliegen op haar step. Inderdaad je hebt “flying doctors”, hier is het  “a stepping sister”of hoe zeg je dat. In ieder geval een geweldig zicht, maar ze is zo snel dat ik er geen foto van kan nemen. Ik beloof dat dat nog volgt.

In de operatiezaal zijn ze net begonnen met het volgende kindje voor de plaatsing van de huidgreffen.  Christian, de locale chirurg, begint de techniek goed onder de knie te krijgen zodat Ivo enkel wat moet toezien en zich kan toeleggen op andere dingen.  Hij heeft immers een waslijst van gesprekken gepland met de verschillende verantwoordelijken om hier wat meer inzicht en structuur te krijgen.  De operatie verloopt vlot met “mooie” huidgreffen.  Op naar de volgende patiënt.  Dit is de jongeman met de grote beenwonde door een necrotiserende fasciitis.  Gezien zijn wonden nog te geïnfecteerd zijn, is het de bedoeling om deze vandaag onder anesthesie eens goed proper te maken.  Geduld is hier een schone deugd, wat soms nog vermoeiender is dan het werken…. Het is ondertussen bijna twaalf uur eer hij zijn epidurale verdoving heeft gekregen en ik eindelijk mag beginnen. Inderdaad, ik dacht dat Christian mij ging helpen, maar ik zal het alleen mogen doen. Gelukkig zijn de wonden wel al een stuk properder, zodat het vrij vlot gaat. Na een goed uurtje ben ik klaar met de grote schrobbeurt. Mogelijks kunnen we hem toch nog opereren, want gisteren had hij al veel verdriet omdat we hem nog geen huidtransplantatie konden geven omwille van de infectie.

Ondertussen is het terug tijd om terug op krachten te komen bij de zusters. Na de middag ben ik secretaris van dienst. Ivo heeft nog een aantal documenten om verder uit te werken, en ook Gonda heeft nog wat vragen. Aangezien ik de enige ben met een pc en vlot wat documenten kan uitwerken, weet ik wat me te doen staat.  Maar alles voor het goede doel. Als hen dit hier kan helpen, met veel plezier.  Liesbeth assisteert ondertussen mee in de operatiezaal bij Gonda, zodat we toch zicht blijven houden op alle operaties. 

Twee uur en enkele documenten verder is het tijd om naar binnen te vluchten.  Voor de zoveelste dag op rij worden we weer geconfronteerd met een serieus onweer. Het regenseizoen is goed voelbaar!  Bovendien valt ook nog eens de elektriciteit uit voor de zoveelste keer deze week. We hebben de laatste dagen al bijna meer geen dan wel elektriciteit gehad.  Ze hebben straks zelfs een stuk moeten opereren enkel met een zaklamp.  Ondanks de vele regen is er de afgelopen dagen ook zelden water in het ziekenhuis. Handen wassen voor een operatie lukte me daarstraks niet.  We zijn ondertussen dus al wel wat gewoon van kamperen in Congo.

Ook het avondeten is bij het kaarslicht, zelfs de afwas. Heel romantisch... De hulp van de keuken heeft zelfs daar straks meer dan een uur de knop van de gasoven ingehouden om zijn brood gebakken te krijgen. De andere ovens werkten niet en hij wist niet hoe hij de knop anders kon fixeren. Ondertussen heb ik wel gevonden  hoe dit moet – ja ik ben soms ook klusjesman voor de zusters - zodat dit een volgende keer iets makkelijker zal gaan.  

Zo zie je maar. Het is hier back to basic op veel vlakken.  Mijn blog posten zal waarschijnlijk ook voor morgen zijn, als er dan tenminste al terug internet is. Let’s hope!

Groeten,

Kris

Kisantu, maandag 22 april 2013, 18u30.

Gisteren toch maar antibiotica genomen en gelukkig met goed resultaat.  Ik ben nog niet 100%, maar toch al een stuk beter.  Vannacht heb ik ook eens een goede nachtrust gehad, al blijft er hier een vogel om vier uur zijn ochtenddeuntje fluiten. Mooi, maar niet in het midden van de nacht, en blijkbaar ben ik niet de enige die er last van heeft.

Om iets na acht zijn we met zijn allen vertrokken naar het ziekenhuis.  Eerst nog even langs Toussain om honingzalf op te halen, maar alles is op. Blijkbaar is het verbruik deze week toch wat hoger, misschien ook door onze brandwondenpatiënt.  Hij belooft er direct te maken, zodat we een uurtje later terug zalf hebben. Op zich niet direct een probleem, want een maandag is hier echt een “maandag”.  Eer ze hier aan het werk zijn…

De bedoeling was om eerst nog even het verband te doen van onze mentaal geretardeerde patiënt op de inwendige. Maar blijkbaar zijn zijn wonden zo goed geëvolueerd, dat de vogel is gaan vliegen. De zuster heeft hem, sinds ze hem gisteren avond nieuwe schoenen heeft gegeven, niet meer teruggezien.  Nochtans waren het geen “loopschoenen”… Mijn voormiddag situeert zich dus vandaag volledig in het operatiekwartier.  Eerst wat assisteren bij het plaatsen van de huidgreffen bij het eerste kindje, en nadien het verband van onze brandwondenpatiënt.  Liesbeth gaat ondertussen de verpleegkundigen op orthopedie verder ondersteunen en coachen.  Gezien de wondzorg zeer veel verbeterd is, is deze missie echt wel totaal verschillend van de vorige. Maar het is natuurlijk ook leuk om te merken dat al onze inspanningen toch wel effect hebben en tevens gewaardeerd worden.

Het is ondertussen al negen uur door eer het kindje toekomt in de operatiezaal.  Gezien het verband wat groen ziet, willen ze eerst de operatie nog uitstellen.  Maar in dit geval is dit  het gevolg van het gebruik van de honing.  Blijkbaar moet ik hen dit nog eens goed uitleggen.  Eer het kind in slaap is en goed geïnstalleerd, zijn we weer een half uur verder.  Al het nieuwe materiaal wordt vervolgens in gebruik genomen, wat toch niet zo evident is.  Bij ons wordt er paraffine gebruikt om de dermatoom beter te laten glijden over de huid.  Maar hier lukt dit niet, mogelijk omdat de huid van de zwarten toch wel iets anders is van samenstelling.  Uiteindelijk lukt het na een derde poging wel om een goed stuk huid af te nemen en is de schade al bij al beperkt.  Het meshen of vergroten van de huid en de uiteindelijke plaatsing verlopen wel vlot zodat we na een goed uurtje al klaar zijn.  Nu maar hopen dat het lukt en er geen infectie spelbreker zal spelen.

Ondertussen heeft Liesbeth ook haar deel gehad.  De verpleegkundigen doen goed hun best en hun werk, maar helaas liggen er op orthopedie altijd verschillende paraplege patiënten met ernstige decubituswonden. Ook nu is het niet anders, wat maakt dat op een bepaald moment ze geconfronteerd wordt met larven, al dan niet uit een wonde.  In ieder geval niet zoals wij soms larven gebruiken in de wondzorg. Ze is content al ik haar kom “redden” om mee het verband te doen van onze brandwondenpatiënt.

Deze stelt het  al bij al vrij goed. Het zijn hier echt wel sterke mensen.  Bedoeling was oorspronkelijk om het verband vandaag zonder sedatie proberen te doen, maar al gauw wordt duidelijk dat dat nog niet haalbaar is.  Op zich niet slecht, want aangezien hij gesedeerd is, kunnen we van de gelegenheid gebruik maken om de wonden echt grondig proper te maken met een curette of een soort van scherpe lepel. Het verschil is echt wel zeer groot.  Hopelijk kan dit de wonden verder stimuleren om op te groeien zodat er zoveel mogelijk huid spontaan kan genezen.

Ondertussen is het al middag en dat is niets te vroeg, want ik merk dat mijn vochtbalans serieus ontregeld is.  Terwijl Liesbeth de operatie van de namiddag mee volgt en de patiënten voor morgen voorbereidt, neem ik de tijd om mijn presentatie verder af te werken.  Ik krijg deze namiddag immers al bezoek van mensen van de universiteit met de vraag om de les donderdag al te geven.  Wat misschien nog niet zo slecht is. 

Terwijl ik de laatste hand leg aan mijn presentatie, is er in de verte een geluid te horen dat we niet direct kunnen onderbrengen.  Het is de eerste keer dat we dat horen en wat blijkt uit het toeterend geluid, het is een trein.  Op zich niets speciaals in België, hier daarentegen wel. Het is enkele maanden geleden dat er nog eens een trein is gepasseerd.  Het toeteren zal wel nodig zijn, aangezien het treinspoor ook als voetpad wordt gebruikt.

Momenteel klinken de kerkgezangen weer, gevolgd door het avondeten en de traditionele afwas.  De prof samen met de zuster aan de afwasbak, ambiance is verzekerd!

Tot morgen,

Kris

Kisantu, zondag 21 april 2013, 18u00

Zoals het hoort als je bij de zusters logeert, zijn we deze morgen naar de mis geweest.  Ivo en Gonda hadden de moed om om 7uur al naar de mis te gaan in de hoofdkerk, de rest heeft de mis meegenomen om half negen in de kapel bij de zusters.  Dr Mtweba, de hoofdanesthesist, verzorgt hier elke dag de misviering.  Toch wel raar, de ene dag sta je erbij aan de operatietafel, de andere dag aan de gebedstafel.

Nadien zijn Gonda, Jeanne, Liesbeth, Justus en ik even naar de plaatselijke markt geweest.  Zuster Cecilia heeft ons even gebracht.  Het beeld dat je moet hebben van de zuster achter het stuur van haar Jeep, is een beetje zoals de zusters in de film van Louis de Funes.  Ik moet toegeven dat de markt ook een beetje anders is dan de zondagsmarkt in Heverlee…  Er is eveneens veel te koop zoals kleren, schoenen, fruit, vlees, vis, zeep, en nog zoveel meer.  Maar moest je eens iets anders willen, dat kan ook gaande van rupsen, vis in alle geuren en kleuren tot verse darmen.  Het is er ook iets minder proper waardoor je toch goed moet uitkijken waar je loopt. En als blanke op zo’n marktje val je natuurlijk ook wel op. Overal word je aangesproken, en zeker voor de dames is er interesse.  Ik zou hier nog geld kunnen verdienen…

Om half twaalf zou de zuster ons terug komen halen, maar zoals gewoonlijk is ze weer met honderd en een dingen bezig en is ze wat te laat.  Terwijl we aan het wachten zijn, hebben we weer ogen tekort voor alles wat passeert.  Een moto met 4 personen op, rijdende volgeladen autowrakken, lange vrachtwagens vol geladen met dingen en er bovenop nog tientallen mensen, … te gek om op te noemen.

Terug aangekomen bij de zusters is het even tijd voor een aperitiefje en nadien de gewoonlijke zondagse kost: kip met frieten.  Al moet ik toegeven dat het mij momenteel wat minder zegt. Sinds gisteren kamp ik een beetje met darmproblemen… Een gevolg van iets verkeerd gegeten te hebben of van de malarone?  Blijkbaar zijn de dromen ook een specifieke nevenwerking van de malarone. Ik zal er dus nog een weekje of twee last van hebben. Dat belooft.

Na het eten is het tijd om afscheid te nemen van Jeanne en Dirk. Hun fistelmissie zit er hier al op. Zij vertrekken nu terug naar Kinshasa om daar nog wat les te geven en dinsdag terug naar België te vertrekken.  Nadien is het voor de meesten even tijd om een siësta te nemen, zeker gezien de warmte.  Het is vandaag weer zo’n warme “laffe” dag waar je moe van wordt zonder iets te doen.

Het is dan ook vier uur als ze me komen wekken.  Dit heeft deugd gedaan. Maar nu is het terug tijd om aan de werkweek te beginnen. Ik moet namelijk de twee kindjes gaan voorbereiden die morgen geopereerd worden.  Dit betekent vooral ze grondig wassen om op die manier wondinfecties te voorkomen.  En aan de compressen te zien, is dit geen overbodige luxe. Ze zien bijna zo zwart als hun huidskleur.

Ik had nog van alles gepland om vandaag te doen, maar ik weet niet of dit er nog van gaat komen.  Diarree in zo’n warmte eist toch wel zijn tol, dus ik denk dat het bij een douchke gaat blijven en op tijd in bed. We zullen zien en hopen dat we ons morgen terug beter voelen.  Mijn antibiotica ligt al klaar…

Tot morgen,

Kris

Kisantu, zaterdag 20 april 2013, 23u00

Dan mag je eens uitslapen  tot kwart na zeven, en dan ben je al wakker om 5 uur… De nachten blijven hier toch wel moeilijk.  Enerzijds blijf je ’s nachts toch bezig met wat je overdag allemaal tegenkomt, anderzijds heeft het ook te maken met een te klein bed, vroeg licht, vroege vogels die fluiten (wat nog meevalt), maar zeker ook de warmte speelt zijn rol. ’s Nachts is het hier nog altijd in de 20 graden, en aangezien mijn kamer weinig ventilatie heeft, koelt deze niet veel af.  Zelfs met één dun lakentje is het zweten geblazen. Maar ok, we hebben een bed en kunnen slapen.  Dat kunnen ze hier niet allemaal zeggen, dus we zullen maar niet klagen.

Deze morgen was het ontbijt in het gezelschap van de bisschop met volledig wit kleed en rode pots op zijn hoofd. Eens iets anders. Het dagelijks gebed voor en na het eten blijft toch ook even wennen. Vandaag zijn we (Dirk, Gonda, Jeanne, Liesbeth, Justus – een 18 jarige Duitser die hier vrijwilligerswerk doet -  , ikzelf en Complet) om 9 u op uitstap vertrokken naar Nzongo. Ivo bleef liever thuis om in het ziekenhuis wat te observeren en na te denken… Nzongo is een dorp een kleine 60 km van hier, maar wel door “la brousse”. Bijna twee uur hebben we erover gedaan, over een soort van brede veldweg…  En als je dan vanachter in de Cruiser zit, voel je dit nog drie keer zo hard.  Mijn hoofd dat al niet veel bescherming heeft, is wel 10 keer tegen het plafond geknotst.  En om van een kaal hoofd te spreken, iets voordien had ik van een zwarte een compliment gekregen omdat ik net hetzelfde kapsel had als hem.  Een grappige reactie…

Onderweg hebben we een ongelooflijk mooie natuur gezien, tientallen kleine dorpjes gepasseerd waar ze waarschijnlijk nog niet veel blanken gezien hebben.  Honderden keren hebben we vandaag “mundele” gehoord, en in elke dorp 10 keer na mekaar.  Alle kinderen riepen dit, zwaaiden naar ons. Je zou je net de paus in de pausmobiel voelen…  Maar op die manier zijn we ook geconfronteerd met het echte, ja echte Congolese leven.  Hoe overleef je op een stukje aarde met een hut waar je samen leeft met je kippen, geiten en varkens in de middle of ???? Niet evident.

Bijna twee uur later kom je dan uiteindelijk aan in Nzongo, en wat zie je dan? De eerste toeristische locatie in Congo. Ongelooflijk maar waar.  Een volledig uitgebouwd park met “center parcs huisjes”, een camping met tenten, een speeltuin met springkasteel, een luxeresort, ja zelfs een zwembad.  Je waant je echt even een toerist in Congo. Maar zo’n groot contrast met hetgene wat je net ervoor gezien hebt.  Nu ik moet toegeven dat het wel even deugd deed om alles even los te laten.

We hebben dan zoals de echten een  terrasje gehuurd aan de watervallen waar we rustig konden zitten.  De Inkisi rivier die ook door Kisantu stroomt is hier enorm.  Een echte kolkende rivier met miljoenen, misschien wel miljarden liters debiet per minuut.  Het gaf in ieder geval een oorverdovend geluid bij de waterval.  Na een drankje zijn we vervolgens door een gids rondgeleid naar de andere kant van de waterval. Echt indrukwekkend! De watervallen van Coo zijn hiertegen muggenpis. We zijn eerst de waterval gaan bekijken van bovenuit, maar de opspattende nevel was zo hevig dat je na enkele seconden kleddernat was.  Nadien zijn we de waterval iets lager gaan bekijken en dan zie je pas de echte massa water die naar beneden valt. Echt onder de indruk.

Nadien hebben we nog even op ons terrasje gepicknickt, waarna Complet ons verder gegidst heeft naar de plaats waar de Inkisi en de Congostroom samenkomen.  Ongelooflijk waar hij ons allemaal naar toe heeft gebracht en hoe hij het van iedereen gedaan krijgt om ons door te laten. Zelfs de Chinezen die hier een nieuwe stuwdam aan het bouwen zijn, draait hij om zijn vinger.  Nadien heeft hij ons gereden doorheen de hele werken tot aan de bodem van de stuwdam.  Een immens werk wat normaal gezien nog drie jaar zal duren, met de “hulp” van de chinezen.  Hier ziet het niet alleen zwart van het volk, hier heb je ook nog de gele kleur erbij…   Volgens Dirk zou het om veel krijgsgevangenen gaan die naar hier gedeporteerd worden om te werken, gezien ze hier toch niet weg kunnen. En dat klopt, het zijn echte chinese kampen die hier gebouwd zijn.

Ondertussen is het al bijna vier uur en bijna 40° en dus hoog tijd om terug te keren als we voor de donker terug willen zijn.  Complet heeft het begrepen, wat aan zijn snelheid te merken is. Op de terugweg heeft hij bijna 10 geiten net gemist , ook wel omdat ze terug voor de auto sprongen .  Verder weer hetzelfde verhaal in de dorpjes.  Veel “mundele” en het echte leven: koken, werken, zitten, kilometers te voet afleggen….

Net voor een prachtige zonsondergang komen we terug aan in Kisantu waar Complet ons nog even zijn huis toont dat hij al twaalf jaar aan het bouwen is.  Nadien passeren we nog even aan een lokale Centre de Santé om eens te zien hoe dit eruitziet en van waaruit de vele patiënten worden doorgestuurd. Net voor de donker komen we moe maar voldaan aan bij de zusters.

Het heeft in ieder geval deugd gedaan. Morgenvoormiddag nog even genieten en dan zal het terug beginnen zijn aan de nieuwe werkweek. Maar de batterijen zijn toch terug een beetje opgeladen.

Slaapwel,

Kris

Kisantu, vrijdag 19 april 2013 16u30

Nog even wat administratie afwerken en dan is het weekend… De eerste week is voorbijgevlogen, maar is zeker goed geweest.  Positieve evoluties en bereidheid om nog verder te verbeteren, wat wil je nog meer.  Het geeft in ieder geval energie om er volgende week weer 200% tegenaan te gaan. En dat zal nodig zijn…  

Alle patiënten die Liesbeth en ik geselecteerd hebben, zijn we vandaag gaan zien met Ivo en Christian, de lokale chirurg.  En ook zij waren akkoord om hen volgende week allemaal te opereren.  Bovendien hebben we vandaag nog een klein meisje gezien met een contractuur na haar brandwonden van 2,5 jaar geleden.  Door de littekenvorming is haar voet helemaal aan haar onderbeen gegroeid en stapt ze volledig op haar hiel.  Ongelooflijk wat je hier tegen komt. Dat maakt dat we volgende week 9 operaties gepland hebben.  Aangezien we maar één dermatoom hebben en deze tussen de patiënten een reinigingsduur van minimaal 2 à 3 uur nodig heeft, kunnen we maximum twee patiënten doen per dag.  Dus veel meer kan er niet gepland worden.

Bovendien staat het verband van onze brandwondenpatiënt volgende week ook nog drie keer op het programma om in Oka te doen.  Deze morgen om 9 uur hebben we het nog eens gedaan, en ik moet toegeven dat er een heel deel wonden lijken spontaan te kunnen helen.  Onze grondige reiniging in combinatie met de honing doet wonderen. Hij kan zelfs zijn vingers goed bewegen en ze zijn zelfs terug warm.  Deze man heeft ondanks zijn pech ongelooflijk geluk gehad dat we net hier zijn.  Anders hadden ze hem waarschijnlijk al lang opgegeven of was hij zeker zijn arm al kwijt.

Als je in het Oka bezig bent, kan je ondertussen ook de “bouwvakkers” zien die bezig zijn op de werf van het ziekenhuis. Grappig. Het ziet er letterlijk en figuurlijk zwart van het volk.  Een bouw is hier echt opgedeeld in miniprojecten van 1 à2 uur.  Je ziet ze allemaal samenkomen, krijgen uitleg en gaan dan aan de slag tot het gedaan is.  Vervolgens terug hetzelfde. Ze zijn al meer dan een week bezig aan de funderingen. Volgens dirk moeten ze opletten dat hun ijzers niet doorgeroest zijn tegen dat ze alle funderingen gegoten hebben. Maar ze doen hun best, en ik moet toegeven in deze warmte is het ook niet evident.

Ook de andere wonden op inwendige, pediatrie en chirurgie zien we echt wel vooruit gaan.  Heel wel leuk om zien hoe je met enkele eenvoudige hulpmiddelen zoveel kunt doen voor deze mensen. En ook de dankbaarheid is enorm.  Vandaag heeft Ivo ook de toestellen voor de huidgreffen en een speciaal reinigingtoestel voor de dermatoom overhandigd aan Dr. Makiadi, de hoofdgeneesheer.  Voor hen kunnen deze toestellen een zeer groot verschil betekenen. Wonden die anders verschillende maanden nodig zouden hebben om te genezen, zouden nu op een drietal weken kunnen genezen worden.  Met zoveel leed minder, want ook vandaag zijn we op pediatrie weer geconfronteerd met zoveel verdriet, schrik en pijn wanneer de verzorging van de wonden moet gebeuren.  Hartverscheurend…

Deze namiddag zijn we even Jeanne moreel gaan ondersteunen bij haar les rond blaassondage. Er was een goede opkomst, want dat moet je hier altijd afwachten. Nadien hebben we de film “intouchables” geprojecteerd voor hen als ontspanning.  Inderdaad, voor mij de derde keer op 1 week, maar anderzijds ook hier weer leuk om zien hoe zij op zo’n film reageren, gezien hun totaal andere cultuur. Gezien ik volgende week weer wat lessen moet geven, zal ik nu zelf nog maar wat aan mijn presentaties werken. Et en français, c’est pas simple!

Ondertussen begint het weer hier ook weer te veranderen. Voor de verandering onweer, maar we zullen maar niet klagen zeker in vergelijking met de Belgische temperaturen.  Hopelijk is het morgen wat goed weer.  Normaal gezien maken we een uitstap naar de watervallen in de buurt. Het zou de moeite moeten zijn, maar dat hoor je morgen wel.

Groeten,

Kris

Kisantu, donderdag 18 april 2013, 22u00

Aangezien ik nog niet direct kan slapen, neem ik nog maar even de tijd om mijn blog aan te vullen…

De dag begint vandaag direct na het ontbijt met een overleg met Prof. Dewever (Ivo). Hij wil weten wat  we tot nu toe hebben kunnen observeren en doen, zodat ook hij vanaf vandaag van start kan gaan met een aantal andere zaken op te nemen.  Daarna gaan Liesbeth en ik eerst even langs op de privékliniek om te zien of er daar nog patiënten zijn met probleemwonden.  We treffen er één dame met een grote wonde op het onderbeen, die zeker ook in aanmerking komt voor plaatsing van onze huidgreffen.

Aangezien dat we de afgelopen dagen hebben kunnen vaststellen dat de wondzorg ontzettend is vooruitgegaan en ze mijn wondprotocol goed gebruiken, kunnen we onze klemtonen wat meer op andere zaken gaan richten.  Onze wondtour vandaag is dan ook wat beperkter.  We gaan enkel nog eens langs bij onze brandwondenpatiënt – die het wonder boven wonder redelijk stelt – en onze patiënt met zijn grote beenwonde.  Als hij ons ziet afkomen, weet hij al hoe laat het is, maar gelukkig heeft hij sinds gisteren wat pijnmedicatie gekregen zodat we zijn been vandaag wat beter kunnen verzorgen.  Voor de rest is het vooral wat advies geven, wat bijsturen en hen vooral zelf de verzorging laten doen. Al beginnen de patiënten ons nu ook zelf meer en meer te kennen en te vinden. Op veel plaatsen is het al terug “Monsieur Kris” met hun vraag om hun wonden even te zien. 

Nadat we nog even op orthopedie gepasseerd zijn, brengen we een bezoekje aan Cameki, de groothandel van medische materialen.  En wie zit daar? Ivo en Toussaint, de apotheker, die net het compressenprobleem aan het bespreken zijn met de directeur van Cameki.  Een probleem, waar we al meer dan een jaar proberen duidelijkheid in te krijgen, en vandaag eindelijk is opgehelderd.  Al heb ik Ivo wel nog niet zo kwaad gezien als vandaag.

Voor het eten nemen Ivo, Liesbeth en ik nog even de tijd om alle verzamelde info te bekijken en eens te brainstormen hoe we de verschillende problemen op vlak van wondzorg kunnen oplossen.  Ook tijdens de namiddag ligt vooral de klemtoon op voorbereiding van de rest van de missie.  Aangezien ik volgende week vrijdag weer enkele lessen zal moeten geven in het ziekenhuis en aan de universiteit, nemen ik al wat de tijd om deze les wat voor te bereiden en onze nieuwe observaties hierin te verwerken.  Al is het weer met horten en stoten: vandaag weer weinig elektriciteit waardoor mijn PC niet is opgeladen. En als de elektriciteit dan in de namiddag ook nog voortdurend uitvalt, is het moeilijk om iets uit te werken op de PC…

Verder begint nu ook het tweede hoofddoel van onze missie nl het plaatsen van de huidgreffen.  Ivo brengt ons een bezoekje met Christian, de lokale chirurg om alle patiënten te bespreken die we de afgelopen dagen geselecteerd hebben.  In totaal zijn het er acht, waarvan 5 kinderen, en natuurlijk zullen we ook moeten bekijken hoe we al een aan het behandelplan van onze brandwondenpatiënt kunnen beginnen. Hij zal nog heel wat operaties nodig hebben, wat geen evidentie zal zijn eens we terug vertrokken zijn.

De tijd vliegt ondertussen.  In de verte klinkt alweer gedonder, maar ondertussen geraken we dit wel wat gewoon.  Na het avondeten en de afwas wordt er met een whiskytje – neen, niet voor mij (ik drink ondertussen wel al thee bij het ontbijt) - nog wat nagepraat over de dag.  Jeanne en Gonda komen net terug van het ziekenhuis, aangezien ze nog een man met een neurogene blaas moesten leren sonderen.  Ondanks dat Jeanne hem dit vandaag al twee keer had getoond, slaagde ze er toch in om dit aan een andere man uit te leggen. En het geweldige van al was dat deze man, die op zijn zus aan het wachten was, dit nog niet erg vond… Hilarisch, maar volgens haar trekken die zwarten ook zo op elkaar, en zeker in het donker.  Ik moet toegeven dat dat wel klopt, maar toch.

Nu zal ik toch maar proberen te gaan slapen, want morgen belooft de dag terug druk te worden. We moeten onze brandwondenpatiënt weer in Oka gaan verzorgen en nadien een wondtour met de chirurgen. En tussenin zullen er nog wel wat verbanden zijn.  We zullen ons zeker niet vervelen.

Tot morgen,

Kris

Kisantu, woensdag 17 april 2013 18u15

Gisterenavond hebben we samen met de zusters nog naar een film gekeken: “intouchables”. Een speciale ervaring samen met zusters film kijken, maar zeer leuk…   Nadien eindelijk eens een normale nacht en dus de batterijen terug wat opgeladen voor een nieuwe werkdag.

En weer een dag met heel wat ervaringen.  Liesbeth beginnen onze dag op de inwendige afdeling om onze mentaal geretardeerde patiënt te verzorgen, aangezien dit alleen niet mogelijk is . In afwachting dat de verpleegkundigen al hun verbandmateriaal verzameld hebben, proberen we hem al te verzorgen. Maar aangezien hij niet kan communiceren, is dit zelfs met twee onmogelijk. Op allerlei manieren proberen we hem te kalmeren, maar hij kijkt gewoon door ons heen.  Uiteindelijk besluit de arts hem wat sedatie te geven, wat hem iets kalmeert.  Uiteindelijk slagen we er toch in om hem te verzorgen, maar het blijft een zielige situatie. Hij is gewoon op straat gevonden nadat hij aangereden is geweest en heeft dus niemand. Gelukkig dat er zo’n goede ziel als zuster Cecilia is die zich wat over hem ontfermt.  Nadien word ik nog gevraagd bij een patiënt die een wonde heeft die is verzorgd met “sable jaune”. Inderdaad, gewoon wat modder…  Als ik het verband eraf doe, komen de geur en de vliegen ons tegemoet.  Gelukkig is het wat beter als ik  de wonde eens grondig geschrobd heb.

Nog twee patiënten later is het al half tien door als ik naar materniteit vertrek en Liesbeth zich ontfermt over pediatrie.  De wonden op materniteit vallen al bij al wel mee, alleen wat hechtingen die zeer moeilijk te verwijderen zijn… Liesbeth heeft op pediatrie ook haar handen vol.  De verpleegkundige ginds doet ongelooflijk goed de wondzorg, maar er zijn zeer veel kinderen met uitgebreide wonden.  En iedereen wil wel door die blanken geholpen worden… Zelfs een klein vierjarig meisje met brandwonden neemt haar vast na de verzorging met de vraag om haar te helpen. Je hart smelt voor minder.  En ook ikzelf word langs alle kanten aangesproken om hun wonden even mee te bekijken.

Ik keer ondertussen terug naar chirurgie om te helpen bij de patiënt met zijn grote beenwonden.  Een zeer moeilijke vezorging, gewoon door het gebrek aan pijnmedicatie.  Als je hier overleeft, moet je echt wel beresterk zijn.  Ik probeer de wonden zo voorzichtig mogelijk te verzorgen, maar ondanks dat voel ik me meer een beul dan een verpleegkundige.  Echt frustrerend.  Als de patiënt een kwartier na de verzorging nog ligt te kermen, krijg ik het eindelijk geregeld met de hoofdverpleegkundige om hem wat pijnmedicatie te geven.  Ondertussen is het al half twaalf en worden we in het operatiekwartier verwacht voor de verzorging van onze brandwondenpatiënt.  Gelukkig hebben ze hier door dat een beetje sedatie echt wel een must is.  Dit is dat wel weer geweldig. Aangezien dit voor Liesbeth en mij routine is,  verloopt de verzorging ontzettend vlot en zijn we op minder dan een half uur klaar.  De congoleese assistenten worden er zelfs stil van…   Dit geeft voldoening! En bovendien stellen we vast dat zijn arm en hand nog goed doorbloed zijn.  Hopelijk hebben we zijn arm en hem zelf gered. Hij heeft in ieder geval al zeer veel geluk gehad dat we net hier zijn, anders was hij al lang opgegeven. Maar er is nog een lange weg af te leggen…

Na de middag heeft iedereen zijn fut een beetje verloren. De warmte eist toch wel meer zijn tol als we zouden denken. Misschien toch wat meer het Congolese tempo overnemen om het uit te houden???  Aangezien deze voormiddag een vrachtwagen de hoofdkabel van de elektriciteit heeft overgereden – niet verwonderlijk aangezien de regen de helft van de weg heeft weggespoeld - , zit heel het dorp inclusief ziekenhuis en zusters al van voor 10u  zonder elektriciteit. In het ziekenhuis is er wel een groep om de hoofdnoodzakelijke elektriciteit te voorzien, maar veel activiteit is er niet meer na de middag.  Dus besluiten we maar naar Cameki te gaan, een groothandel voor medisch materiaal om eens te bekijken wat ze hier hebben en wat wij dus niet meer moeten meebrengen. Maar helaas, elektriciteitspanne betekent ook hier niet werken…

Aangezien het vandaag nog eens droog is, besluiten Dirk, Jeanne, Gonda, Liesbeth en ik dan maar om  eens even de cité te bezoeken en iets te gaan drinken.  Even een kennismaking met het echte Congolese leven. Overal spreken kinderen je aan met “mundele” wat blanke wil zeggen.  Ze willen op de foto en vinden het geweldig als ze zichzelf dan even zien als je hen de foto toont. Misschien ook nog enkele tips voor thuis:  als je thuis je varken even wilt vervoeren, gewoon in de koffer steken tussen de rest. Een beetje gekwiek moet je er wel bij nemen.  Of hoe draag je je boekentas? Gewoon op je hoofd. Kan tevens ook voor de boodschappen. Hier dragen vrouwen wel een halve boom op hun hoofd… Als we iets later terugkeren, zijn er enkele jongens op het grasveld voor de kerk aan het voetballen. Als we even blijven staan om te supporteren, voetballen ze er op los. Net alsof ze Messi zijn, zelfs met salto’s en al na hun doelpunt.

Ondertussen begint het donker te worden en is de grote vraag wanneer we terug elektriciteit zullen hebben. Stel je maar eens voor dat we thuis een hele dag zonder elektriciteit zouden zitten.  Dat zou een grote ramp zijn. Hier valt dit best mee. Je past je snel aan. Zelfs een douche nemen met een alleen een zaklamp is geen probleem. Moet je zeker eens proberen!  Maar even wat op de pc werken zolang we nog een batterij hebben met op de achtergrond het doordringende gehuil van mensen die net weer iemand verloren hebben op spoedgevallen.  Geluk en verdriet zijn hier nooit veraf en wisselen zeer snel!

En dan net als we ons voorbereiden op een romantische avond met kaarsen, is er terug licht. Zou dit iets met de zusters te maken hebben die net aan het bidden zijn?  In ieder geval wordt het een gewoon avondmaal, deze keer met Prof. Dewever die net gearriveerd is vanuit Kinshasa. Nog even de afwas doen en dan nog wat administratie afwerken en natuurlijk mijn blog posten… Tot morgen!

Kris